|
Phối Sư Thái Đến Thanh 1896-1983
Quang Minh biên soạn |
Lời Tựa
Thông Quang là bút hiệu của ông Huỳnh Văn Đến (Phối Sư Thái Đến Thanh), người đã có nhiều công nghiệp đối với nền chánh giáo của Đức Chí Tôn. Người đã xuất bản “Văn Thi Hiệp Tuyển” quyển Nhứt và quyển Nhì, sao lục các văn thi của Chức Sắc tại tiền hay Thánh Giáo của các Đấng Thiêng Liêng. Hậu tấn nhờ tài liệu ấy mà kê cứu học hỏi về Giáo Lý cũng như về văn chương hầu tiến triển về mặt tinh thần cũng như Đạo đức, để mỗi ngày mỗi tiến đến mục đích giải thoát, trở về Thiêng Liêng cảnh mà siêu phàm nhập Thánh.
Chúng tôi xin gom góp những thi văn của ông Thông Quang đã làm lúc sanh tiền để cống hiến quí Thiện Tín hầu chúng ta cùng chung học Đạo.
Ông sanh trưởng Bình Thạnh, Chợ Mới tỉnh Long Xuyên gặp Đạo sớm đắc phong Lễ Sanh thì được bổ Đầu Quận Châu Thành Châu Đốc, kế Khâm Châu Châu Đốc, thăng Giáo Hữu được thuyên bổ nhiều tỉnh lên Giáo Sư được bổ Khâm Trấn Bắc Tông, Trung Tông, Khâm Trấn An Giang…
Về Tòa Thánh làm Phụ Thống Lễ Viện. Ông rất rành về nghi thức cúng tế của đời, như cúng Thần, cúng Kỳ Yên nên nghi thức của Đạo cũng dựa như bên Nho mà thật hành.
Về cơ thế, ông hiệp tác với ông Trần Quang Vinh và là trụ cột của Bổn Bộ Sài Gòn. Sau ngày 9-3-1945 danh ông được rạng tỏ nhứt.
Từ đoạn đường gặp Đạo cho đến năm 1956 ông là một Chức Sắc gương mẫu, đầy công nghiệp, đủ tài năng. Nhưng khi Đức Hộ Pháp tị nạn chánh trị lên Miên Quốc, ông dựa theo quyền đời, lơi phần hành Đạo nên bị Đức Hộ Pháp ngưng quyền chức Giáo Sư. Khi Đức Thượng Sanh cầm quyền ông được thăng Phối Sư và cầm quyền Thái Chánh Phối Sư.
Đàn cơ ngày 26-5-1964, ông bị Đức Lý Giáo Tông ngưng quyền chức Phối Sư 1 lược với 4 vị khác.
Ông về tu tại gia trong 19 năm để chờ lịnh ân xá.
Bất ngờ ông được phục chức Phối Sư do ông Phối Sư Thái Hiểu Thanh, nhơn danh Hội Đồng Chưởng Quản ban cho. Ông vui vẽ nhận lảnh áo mão đâu vài tháng thì từ trần, hưởng thọ 87 tuổi.
CHÚ GIẢI THẤT TÌNH
HỈ, mừng cho kẻ biết tìm lành,
NỘ, giận hờn chi đứa hám danh.
AI, rất buồn người không mến Đạo,
LẠC, vui xem những bực tân thành.
ÁI, thương huynh đệ tình đoàn kết,
Ô, ghét đồng môn mãi cạnh tranh.
DỤC, muốn lơi quyền mưu sát hại,
Họa tai khuyên chớ trách Trời xanh.
Mừng người mộ Đạo tu hành,
Giận ai dục lợi tranh danh báo đời.
Buồn cho thế sự tơi bời,
Vui xem Thánh Giáo Phật Trời khuyên răn.
Thương người có đủ tinh thần,
Ghét ai tham phú phụ bần kiêu căng.
Muốn quyền mà chẳng xét rằng:
Thất tình chấm dứt, lục trần còn mang.
Đây là lời của Thông Quang.
LỤC CĂN
Nhãn, Nhỉ, Tỹ, Thích, Thân, Ý
Mắt xem người ở cõi trần,
So sánh hai lẽ còn phân chánh tà.
Tai nghe lời nói thoáng qua,
Cho tường túc lý đó là giả chơn.
Mũi ngưởi thấu rõ nguồn cơn,
Biết mùi thanh trược thiệt hơn hằng ngày.
Lưởi nếm vật thực chua cay,
Thể câu lê quát bằng nay thanh phù.
Thân người trong sạch nhờ tu,
Bằng chẳng phải chực tội tù khổ thân.
Ý suy việc có nghĩa nhân,
Tích thử phước đức tinh thần lạc quan.
LỤC TRẦN
Sắc Thinh Hương Vị Súc Pháp
Sắc đẹp ai thấy cũng ưa,
Thấp cao hai lẻ cho vừa ngay gian.
Tiếng kèn giọng uyển dịu dàng,
Nghe không phân biệt nguy nan suốt đời.
Hương nồng ngào ngạt đổi vời,
Làm cho gia Đạo người đời đảo điên.
Vị ngon vật thực nhiễm truyền,
Miếng ăn cũng có dữ hiền xưa nay.
Cảm súc ngoại cảnh hằng ngày,
Không phân phải trái khổ đày biết bao.
Thói quen lợi hại thế nào,
Lục trần bất nhiễm liệt vào Thần Tiên.
Ấy là hữu phước hữu duyên.
SƯU TẦM NGHĨA LÝ CHỮ LỤC
1.Lục Tổ của Phật Giáo: Đạt Ma, Huệ Khả, Tăng Xáng, Đạo Tín, Hoàng Mai, Huệ Năng.
2.Lục Thao của Khương Thượng: Văn Thao, Võ Thao, Hổ Thao, Khuyễn Thao.
3.Lục Nghệ: Lễ, Nhạc, Xạ, Ngự, Thư, Số.
4.Lục Căn: Nhãn, Nhỉ, Tỷ, Thiệt, Thân, Ý.
5.Lục Trần: Sắc, Thinh, Hương, Vị, Súc, Pháp.
6.Lục Kinh: Kinh Thi, Kinh Thơ, Kinh Dich, Kinh Lễ, Kinh Nhạc, Kinh Xuân Thu.
7.Lục Cốc: Đạo, Lương, Thực, Mạnh, Thử, Tắc (nếp, gạo, bắp, lúa, mì, đậu, mè).
8.Lục Súc: Mã, Ngưu, Dương, Kê, Khuyễn, Thỉ (ngựa, trâu, dê, gà, chó, heo).
9.Lục Dục, Lục Thức do nơi Lục Trần nảy sanh.
10.Lục Độ:
1) Bố thí độ tham lam.
2) Nhẫn nhục độ hờn giận.
3) Thiền định độ toán loạn.
4) Thủ giới độ phá giới.
5) Tinh tấn độ lười biếng.
6) Trí huệ độ ngu si.
GIÁC MÊ
Đời Hạ Nguơn bảo tồn qui cổ,
Đạo dìu người đến chổ an nhàn.
Cả kêu hành khác trần gian,
Bát thoàn cập bến bước sanh kịp giờ.
Nếu lấn khấn bơ vơ rừng vắng,
Thương chúng sanh nên nhắn đôi lời:
Khá mau thức tỉnh ai ơi,
Làm lành lánh dữ Phật Trời cứu nguy.
Đường Đạo đức cùng đi thong thả,
Nẽo chông gai là bả lợi danh.
Xúm nhau chen lấn giựt giành,
Gia đình sự nghiệp tan tành không hay.
Oan nghiệt chướng trả vay, vay trả,
Thãm cho đời căn quả nặng nề.
Đỉnh chung phú quí đắm mê,
Phật Tiên nhìn thấy ê chề lắm thay.
Thôi thì để chiều mai sẽ biết,
Lời sấm truyền lui thiệt nhiều rồi
Thương đời cùng một tiếng “ôi” !!!
Trung Thu Mậu Thân (1968)
Cảm tác: Thông Quang
Năm 1937 Bà Trần Kim Phụng và Giáo Hữu Thái Đến Thanh đi hành Đạo tỉnh Koanpong Chuang, qua Tà lơn rồi tức cảnh tả:
CẢNH TRỜI CHIỀU
Hương phụng:
Cảnh lịch khen ai khéo vẽ vời,
Nước non qua lại mấy ngàn khơi.
Thái Đến:
Một bầu thế giới khinh khinh rộng,
Đôi dãy càn khôn rạng rạng ngời.
Hương Phụng:
Màu ráng xê xang hình gấm trãi,
Rừng tòng tịch mịch bức tranh phơi.
Thái Đến:
Vạn bang thế sự do Thiên tạo,
Khách tục kìa ai có biết thời.
SƯU TẬP CÂU ĐỐ THAI Ở VĂN MINH ĐIỆN
Ông Thông Quang mỗi năm có phận sự tổ chức Văn Minh Điện, nên ông có nhiều công phu sưu tập những câu đố thai từ xưa đến nay; chúng tôi xin sao lục lại hầu cống hiến cho quí đọc giả.
1.- Cái chi đựng cả Càn Khôn,
Lại đưa bát phẩm chơn hồn cao siêu.
Xuất nhứt vật (T.T Nhựt)
Đáp: Bình Bát Du.
2.- Bụi hồng đã thắm chơn linh,
Lấy chi phủi sạch tâm tình mà tu.
Xuất nhứt vật (C.T Phẩm).
Đáp: Cây Phất Trần.
3.- Bốn mùa chiếc lấy còn hai,
Viết bài triết lý làm bài trị dân.
Xuất nhứt vật.
Đáp: Bộ Xuân Thu.
4.- Bông chi quí giá vô ngần,
Chí Tôn cũng muốn xuống trần đặng xem.
Xuất nhứt hoa.
Đáp: Bông Huỳnh Hoa.
5.- Lá xanh bông trắng như ngà,
Khách sang trọng phẩm, Hằng Nga mến mùi.
Xuất nhứt hoa.
Đáp: Bông Nguyệt Quới.
6.- Khiết trinh một tấm lòng thành,
Chỉ than thân phận một mình quạnh hiu.
Xuất nhứt vật.
Đáp: cái đôn nằm.
7.- Liễu mai vẽ nét hồng nhan,
Trách ai khinh rẽ phụ phàng ngôi Tiên.
Xuất nhứt quả.
Đáp: Trái vãi.
8.- Lễ phép nhơn luân vốn Đạo hằng,
Ai đành chia rẽ gối cùng chăn.
Ngân Hà một dãi chia phân,
Cầu ô bắt nhịp bao lần gặp nhau.
Xuất nhứt đoạn sử.
Đáp: Ngưu Lang Chức Nữ.
9.- Huệ trí pháp luân rõ Đạo mầu,
Khai nguồn thiên lý rất cao sâu.
Sông ngân ví có nhịp cầu,
Cho ai hội ngộ giãi sầu chưa chia phôi.
Xuất nhứt đoạn sử.
Đáp: Hằng Nga Hậu Nghệ.
10.- Cẩm tú giang san, quá đẹp màu,
Giữ cho nồi giống đặng thương nhau,
Rưới chan Bác Ái nêu giềng mối,
Khỏi bận tâm lo ách lệ hầu.
Xuất sự việc.
Đáp: sự độc lập.
11.- Bạch Liên sen nở xinh tươi,
Chưa khỏi mĩa mai bởi miệng đời.
Thiên hương quốc sắc tươi Trời,
Cung Tiên vẹn giữ một mùi thiên nhiên.
Xuất nhứt vật.
Đáp: cái Liên Đài.
12.- Hai nhà mà nắm một quyền,
Lưỡng đầu thọ địch thế nào yên.
Tính sao cho vẹn mối giềng,
Hầu dân đặng thấy còn nguyên nước nhà.
Xuất nhứt hoa.
Đáp: cây Giành Giành.
13.- Hoa Hải Đường như dường trổ muộn,
Ai chờ mong đặng hưởng thiên hương.
Hoa thơm tô đẹp nghiệp Đường,
Sao toan đổ lụy đoạn trường vì đâu?
Xuất nhứt cỗ nhân.
Đáp: Đường Minh Phi.
14.- Gấm vóc giang san một dãy,
Hoành Sơn nhứt đáy dung thân.
Hỡi ai hoán chúa vi quân,
Đỡ nâng đảnh Việt mấy lần khuynh nguy.
Xuất Đế Vương.
Đáp: Nguyễn Hoàng.
15.- Lạy Trời cho đặng vuông tròn,
Trăm năm xin gởi lòng son với chàng.
Xuất vật dụng.
Đáp: con dấu đỏ.
Tác giã: Cao Tiếp Đạo.
16.- Gia cư ở giữa lừng Trời,
Thấy trăng không ngó, thấy Trời không xem.
Xuất vật dụng
Đáp: con diều giấy.
Tác giả: Phối Sư Thượng Trí Thanh
17.- Đưa lưng chúng đạp trọn đời,
Cầu cho bá tánh nơi nơi thái bình.
Xuất nhứt danh lộ.
Đáp: An Nhàn Lộ
Tác giả: Đức Hộ Pháp
18.- Bà già chèo mệt bà già nghỉ.
Xuất y vị (một vị thuốc Nam)
Đáp: Bả Đậu
Tác giả: Phối Sư Trí
19.- Sớm mai vác cuốc lên rừng,
Ông Hương, ông Xã biểu đừng có đi.
Xuất vật dụng.
Đáp: cây làu cau.
20.- Mình không lòng một dạ hai,
Mà sao miệng thế bê bai cũng kỳ.
Xuất nhứt ngư,
Đáp: cá trèn bầu.
21.- Tại Văn Minh Điện năm Ất Mùi (1955) đến 17-8, Đức Hộ Pháp có ra 4 câu thai, mỗi câu hưởng 50 đồng. Hôm đó đáp trúng câu 1 và 3 còn câu 2 trúng vớt, câu 4 vì bí phải xã thay.
Đại ý Đức Ngài trách Quân Đội Cao Đài làm tinh thần nền Đạo bị phân hóa.
1)Ví dầu cầu ván đóng đinh,
Cầu tre lắc lẻo gập ghềnh khó đi.
Xuất vật dụng.
Đáp: cái thanh
2)Bậu nghe ai dỗ ai dành,
Chanh chua bậu chuộng, cam sành bậu chê.
Xuất vật dụng.
Đáp: cái trách.
3)Một mai thiếp có xa chàng,
Đôi bông thiếp trả, đôi vàng thiếp xin.
Xuất vật dụng.
Đáp: cái ly
4)Tưởng là nghĩa nặng tình nồng,
Nào hay em đã tay bồng tay mang.
Xuất vật dụng.
Đáp: cái khai
25.- Hữu duyên mới gặp một nơi
Độc nhứt vô nhị đất Trời dành cho.
Xuất nhứt xứ.
Đáp: Tòa Thánh
26.- Cả ngàn nước mạnh đều theo,
Là khi Chánh Pháp được gieo khắp cùng.
Xuất nhứt vật.
Đáp: cờ Tam Thanh.
27.- Chơn Thần vốn đã thiệt hư,
Nhờ chi đưa đẩy đặng trừ oan khiên.
Xuất nhứt vật.
Đáp: Long Tu Phiến.
28.- Mở mang trí tuệ cho đời,
Phế thân phó mặc cho người dạy khuyên.
Xuất vật dụng.
Đáp: quyển sách.
29.- Giang sang cẩm tú đẹp màu,
Điểm tô cậy sức anh hào tài ba.
Xuất nhứt vật.
Đáp: cái họa đồ.
30.- Nhầm vào giờ Tý phô trương,
Chẳng cho mặt tục chán chường hưởng xem.
Xuất nhứt hoa.
Đáp: Huỳnh Hoa
31.- Đêm trường ngấm bóng trăng thanh,
Giá hương giữ kín để dành tri âm.
Xuất nhứt hoa.
Đáp: Huỳnh Hoa
32.- Tay cầm nét mực định công,
Giữ cho vũ trụ mãi lông chẳng buồn.
Xuất vật dụng.
Đáp: Cân công bình
33.- Muốn cho lễ trọn lòng thành,
Cùng nhau hiệp tính định danh mỗi người.
Xuất vật dụng.
Đáp: cái bàn
34.- Phô trương vẽ đẹp hai màu,
Để cho mấy chị mặc vào làm duyên.
Xuất vật dụng.
Đáp: hàng gấm.
35.- Đế Vương lấy lễ tế Trời,
Giang san gom lại một nơi đủ đầy.
Xuất nhứt vật.
Đáp: nền giao.
36.- Kiếp sanh trọn vẹn một bề,
Đã chen cửa Phật lại kề non Tiên.
Xuất nhứt điểu.
Đáp: chim Phượng
37.- Giàu tầm tối nghèo lánh xa,
Khoe tài quyến luyến đàn bà mến ưa.
Xuất nhứt nhơn.
Đáp: Người thợ bạc.
38.- Sạch trong tinh khiết lòng thành,
Mĩa mai ai khéo gọi mình phi ân.
Xuất nhứt quả.
Đáp: trái khổ qua.
39.- Nghĩ mình chưa trãi cuộc đời,
Nực cười thế sự lắm lời mĩa mai.
Xuất ngư.
Đáp: cá bạc đầu.
40.- Cốt căn ai khéo đặt bày,
Vẫy vùng mưa gió, thi hài để đâu ?
Xuất mộc.
Đáp: cây xương rồng.
41.- Quyết chí hỏi Trời damh độc lập,
Nắng mưa tắm gội trợ lê dân.
Xuất vật dụng.
Đáp: câu dù.
42.- Thiên Triều chỉ định cho người,
Đem thân giúp nước, lập đời Thánh minh.
Xuất nhứt nhơn.
Đáp: người chiến sĩ.
43.- Mình ốm xương gầy, tối thưa với thầy,
Thầy thuốc nói rằng: tâm trung đa hỏa.
Thầy cho 2 vị: Bạch chỉ, phòng phong.
Xuất vật dụng.
Đáp: cây đèn giấy.
44.- Ro re nước chảy trên đèo,
Bà già lật đật mua heo cưới chồng.
Xuất điểu.
Đáp: con chàn nghịch.
45.- Nhà em ở dưới ông Hương,
Ở trên ông Xã, ở gần đường quan.
Xuất y vị.
Đáp: chỉ thiệt.
46.- Viên khẩu trường thinh,
Tam như tam, thiên hạ thái bình,
Nhứt như nhứt, nhân dân bát loạn.
Xuất vật dụng.
Đáp: cái mỏ đình.
(Miệng vuông tiếng dài, mỏ hồi ba, thiên hạ thái bình, mỏ hồi một thì có loạn đến).
47.- Lừng Trời ai giúp mà kêu,
Diều bay trước gió, trớ trêu có lời.
Xuất nhứt vật.
Đáp: dây giăng mõ diều.
48.- Rửa trau cho sạch bụi hồng,
Căn xưa còn đó mà trong khó ngồi.
Xuất nhứt vật.
Đáp: cái liên đài.
49.- Đàn bà gõ mõ tụng kinh,
Cầu xin sám hối đặng gìn tiếng tu.
Xuất quả.
Đáp: trái vãi.
50.- Cầm tố xin tội cho chồng,
Dệt văn Tô Huệ gương trong mãi còn.
Xuất nhứt vật.
Đáp: đơn trạng xin tội.
51.- Nổi buồn biết tỏ cùng ai.
Dân nghèo nước loạn nắm vai ai cùng.
Xuất quả.
Đáp: trái sầu riêng.
52.- Gió mưa chẳng quản thân hèn,
Trẻ con thơ ấu, nhúm nhen cuộc đời.
Xuất mộc.
Đáp: cây vú sửa.
53.- Giữa dòng cứu độ tiều ngư,
Sông mê bến tục, bao giờ được qua.
Xuất vật.
Đáp: chiếc đò ngang.
54.- Thuốc linh nếu đặng nên buồn,
Ấy tâm trong sạch ra chơn đặng thành.
Xuất quả.
Đáp: trái táo.
55.- Ra thân đốn củi gai chông,
Những người quân tử hể trông là thèm.
Xuất quả.
Đáp: trái xoài riêng.
56.- Nẻo trần bụi lắm ai ôi !
Lấy chi gội rửa về nơi Thiên Đình.
Xuất nhứt vật.
Đáp: Cây Phất Chủ.
57.- Mười trăng thọ khí mẹ cha,
Xong rồi nuôi sống cho qua giữa trần.
Xuất mộc.
Đáp: cây vú sửa.
58.- Làm người đứng giữa cõi trần gian,
Phải biết uy linh chốn Niết Bàn.
Mở miệng nhớ lời không đổi hướng,
Mới nên chúa cả hiệp hai phang.
Xuất nhứt tự.
Đáp: chữ Phước.
59.- Đưa đường thoát tục bước thang mây,
Tế thế an bang đẹp vẻ hài.
Giúp phướng Tòa Thánh từ Bi dìu kẻ khổ,
Tạo đời Nghiêu Thuấn buổi hôm nay.
Xuất nhứt vật.
Đáp: cờ cứu khổ.
60.- Giữa Trời treo rọi tấm gương trong,
Soi khắp thế gian sáng tỏ lòng.
Cởi bỏ tối tăm tầm mắt diệu,
Truy tuần tháng tám thế vui trông.
Xuất nhứt vật.
Đáp: mảnh trăng thu.
61.- Đường trần ai bước cõi chông gai,
Chỉ biết tính toan mới vẹn tài.
Đem sức vá Trời e mỏn kiếp,
Lấy chi thấy đặng cỏi Bồng Lai.
Xuất nhứt vật.
Đáp: cái trí nảo.
62.- Hai vần Nhựt Nguyệt chiếu Đài Cao,
Giữa bóng sanh linh hận khổ đau.
Lấy chút tình thương gieo giống Thánh,
Nhờ đâu mà được nói nghe mau?
Xuất nhứt vật.
Đáp: Thần Khí.
63.- Biết ai xưa đặng trọn trung,
Quan Đế để danh mãi chẳng cùng.
Chỉ lấy lòng thành phò Nhi Tẩu,
Dẩu bùn không uế, nể Tào hung.
Xuất cổ nhơn.
Đáp: Hớn Liên Bạch.
64.- Gót sen dầu phải bợn trần,
Miễn cho vẽ đẹp ngày xuân khách phàm.
Xuất nhứt tự.
Đáp: chữ Liên
65.- Muốn cho thông hiểu trên trần,
Phải đem thân ái mới lần cùng nhau.
Xuất nhứt tự.
Đáp: chữ Tuyến (là giây)
66.- Trên đời lấy trí mà đong,
Học cho thông suốt mới mong hiểu rành.
Xuất nhứt tự.
Đáp: Chữ Địa.
67.- Đất bằng độ đặng nên kỳ,
Ai chê mình thấp lấy gì gọi hay.
Xuất nhứt tự.
Đáp: chữ Đoài.
68.- Muốn đặng làm vật hy sinh,
Giữ thân trong sạch, giữ tình rộng thương.
Xuất nhứt tự.
Đáp: chữ Khiết.
69.- Tạo Đoan sắp để đành rành,
Làm sao đối xử phân danh hoàn toàn.
Xuất nhứt tự.
Đáp: chữ Lễ.
70.- Đứng trên chót vót ngọn cây, thấy lòng yêu mến muốn vầy hiệp nhau.
Xuất nhứt tự.
Đáp: chữ Thân.
71.- Một lòng giữ vẹn Đạo mầu,
Đêm cho chói rạng canh thâu ba giềng.
Xuất nhứt tự.
Đáp: chữ Tâm.
72.- Âm dương tương hiệp đặng an bang,
Nhướn mắt xem coi khúc khải hoàn.
Đem nước nhành dương mà rửa khổ,
Chỉ lo chân chạy kịp thời gian.
Xuất nhứt tự.
Đáp: chữ Đạo.
73.- Âm dương tương hiệp một phen,
Tự mình lo liệu, dầu hèn cũng vinh.
Xuất nhứt tự.
Đáp: chữ Đạo.
74.- Vừng hồng ló dạng chổ Trời Đông,
Cứu ách nhơn sanh giống Lạc Hồng.
Ví biết mười phương trong bốn hướng,
Nhứt tâm định lý hưởng thần thông.
Xuất nhứt tự.
Đáp: chữ Đức.
Bảy mươi bốn câu Đố Thai trên đây là của các Đấng Thiêng Liêng hoặc của Chức Sắc sáng tác nơi Văn Minh Điện, được ông Thông Quang soạn biên.
Còn một lối đố của các Đấng Thiêng Liêng, khi giáng cơ không xưng tên, biểu Chức Sắc tìm hiểu ẩn ý của bài thi, như những bài sau đây:
1.Vàng tươi bay khắp cả hoàn cầu,
Rồng ẩn Sông Thương luyện dưỡng châu.
Thiệt trí không phân đường phải trái,
Người khôn lánh khỏi cuộc bờ dâu.
Đức Huỳnh Long Chơn Nhơn giáng cơ không xưng tên và đố Chức Sắc đoán xem ai.
2.Tập binh đã mãn tính lui về,
Văn võ trăm quan đợi đã tê,
Lương phạn ban ra không kể lợi.
Chổ nầy là xứ hãy còn quê.
Thần Hoàng Bổn Cảnh giáng cơ cũng không xưng tên mà cho 4 câu thi hỏi đố biết ai và giải:
-Tập binh rồi về đâu ?
-Ắc phải về thành.
Văn võ sắp hàng đợi tê cẳng mà đợi ai ?
-Ắc đợi vua đến chớ đợi ai, nên đáp là đợi Hoàng Đế.
-Lương thực cho mà không kể lợi, thì chỉ còn vốn tức là còn bổn.
-Xứ nầy còn quê thì còn thiếu gì ? phải thiếu cảnh không ?
Cái hay là không xưng tên mà lại đoán là Thần Hoàng Bổn Cảnh thì sự chơi văn chương của các Đấng thật là thanh tao, cao kỳ lắc léo.
3.Đại kiết kim đơn nhứt điểm hồng,
Khất tùng nhơn nguyệt mạc lưu tông.
Thận trung truy diển vô tâm tục,
Đồng tác âm thinh bất kiến công.
Giải: Chữ Đại mà thêm một chấm là chữ Thái.
Thận chung truy viễn vô tâm tục,
Thận chung dã táng tận kỳ lễ,
Truy viễn dã tế tận kỳ thành.
Tức là Thái Ất Chơn Nhơn.
4.Cửu Thiên Huyền Nữ
Cừu nhơn dĩ tuyệt quốc gia an,
Phật xuất nhơn gian đáo Niết Bàn.
Đàn nội trí lâm hưu thổ bạn,
Như nhiên giãm khẩu tịnh thân nhàn.
THI ĐIẾU
Ông Thông Quang (Phối Sư Thái Đến Thanh) qui vị vào ngày mùng 7 tháng 8 Qúi Hợi (1983) tại tư thất (cửa số 4 ngoại ô Thánh Đia) hưởng thọ 87 tuổi. Các thi gia có những bài điếu như sau:
Bài của Chí Thiện Phan Trung Chẩm
Thánh Tòa vắng bóng cụ Thông Quang,
Phẩm tước Phối Sư thọ phái vàng.
Nhả ngọc khuyên người trau thiện đức,
Buông nghiên gát bút nắm linh phan.
Trãi qua tám bảy xuân trần tục,
Trở lại ngàn năm cõi Niết Bàn.
Đưa bước ngậm ngùi khi cách biệt,
Tâm hương hiếu lễ tiễn lên đàng.
Bài của Huệ Phong
Cùng chung thánh thể đắp nền nhân,
Nay cụ Thông Quang cởi xác trần.
Tám bảy buổi Trời xong sứ mạng,
Năm lăm niên Đạo đủ tinh thần.
Văn Thi Hiệp Tuyển in thành tập,
Giảng Đạo chơn ngôn hiến góp phần.
Dẫn độ khách trần tùng Thánh Giáo,
Tròn câu minh thệ hưởng hồng ân.
Huệ Phong kính điếu.
Bài của Quang Minh
Lục tỉnh ngồi Châu đã giáp vòng,
Miền Tây thủ trấn chỉnh Nam Phong.
Đối Thai Minh Điện duyên còn nhắc,
Vịnh phúc văn đàn tiếng vẫn trong.
Hiệp tác hãng tàu vừa ý chuộng,
Bồi công bến ngự thỏa lòng mong. (1)
Tám mươi bảy tuổi xuân đã phỉ,
Thân thời hằng noi chước Tữ Phòng.
(1) Khâm Trấn Trung Tông Đạo
Hai bài của Vạn Năng
Quả mãn thiên khai vội trở hài,
Thông Quang nay đã thoát trần ai.
Trường văn gát bút rời oan trái,
Cửa Phạm bền công vẹn đức tài.
Nhớ thuở trời Nam từng phổ độ,
Tưởng hồi đất Bắc đến hoằng khai,
Tuổi tên sử Đạo còn ghi tạc,
Lưu lại đàn em mối cảm hoài.
Cảm hoài đức độ với nghi phong,
Vắng bóng đàn văn thắc thẻo lòng.
Núi Điện sương lồng mây ngũ sắc,
Rừng Thiền gió lộng cảnh không không.
Nhìn bàn hương án trầm nghi ngút,
Đọc vận thơ xưa dạ não nồng.
Nhớ mới hôm nào còn hội diện,
Nay đà kỵ hạc đến non bồng.
TRU TIÊN LẬP TRẬN
Ông Tám Đến có làm 1 bài thi, tiết lộ tâm phàm của mình tựa là “Sấp Trận Tru Tiên” bài ấy như vầy:
Lập trận Tru Tiên thấy hãi kinh,
Thần Tiên vào đó thấy ghê mình.
Hào quan chớp nhoáng phân tam đảnh,
Ngũ khí mịt mờ bủa lục đinh.
Chín động Thần Tiên xem héo mặt,
Hai nhà Xiển Triết lộ nguyên hình.
Trường tu ví chẳng dày công đức,
Nhập bản Phong Thần khó nỗi binh.
Thái Đến Thanh
Dức Nhàn Âm Đạo Trưởng họa
Biết lỗi ăn năn sám hối kinh,
Thông Quang kêu ngạo dám khoe mình.
Đồ Nho chẳng nhớ câu trung thứ,
Phái Phật không gìn nghĩa sắc đinh.
Mượn bút Văn Đàn xưng Thánh Thể,
Bày trò trận địa lộ tà hình.
Nhơn sanh hội hiệp hòa Thiên ý,
Bảo vệ chơn truyền dứt lữa binh.
Đức Thái Công Tướng Phụ
Tức Khương Thượng Tử Nha họa:
Tru tiên đến dẹp niệm Thiên Kinh,
Trương Hạnh Huỳnh Kỳ phất phủ mình.
Đuổi lũ ganh hiền tâm bẩn thỉu,
Trừ loài ghét ngõ dạ cùng đinh.
Nhiều phen khuyên bảo không an phận,
Lắm lúc dạy răng chẳng trụ hình.
Huơ Đã Thần Tiên thừa Lịnh Ngọc,
Thì coi ai dám đứng ra binh.
Đức Hộ Pháp họa:
Tru Tiên quả thật chớ nên kinh,
Cầm gậy Xử Ma thủ hộ mình.
Giáng xuống Thần hồn người hóa thú,
Đưa lên quỉ xác sắt ra đinh.
Mau mau giác ngộ lo tu niệm,
Sớm sớm ăn năn liệu biến hình.
Biết phận sẽ còn ngôi vị cũ,
Bằng không đừng trách chẳng ai binh.
2-9-1964
Vì những bài thi trên đây mà uy tín ông Đến xuống dần đối với Chức Sắc và toàn Đạo. Hơn nữa thời Đức Hộ Pháp lưu vong nơi Miên Quốc, ông không giữ tiết tháo của một Chức Sắc trung kiên nên bị mật phúc. Đức Ngài phê ngưng quyền chức Giáo Sư của ông và vài vị khác. Thay vì chấp hành nghiêm chỉnh lịnh vị thay Trời tại thế Chưởng Quản Nhị Hữu Hình Đài, ông lại vận động với Đức Thượng Sanh và Ngài Bảo Thế được thăng chức Phối Sư, bất chấp thượng quyền. Không bao lâu Đức Lý Giáo Tông giáng cơ ngưng quyền chức Phối Sư của ông một lần nữa, chung với Phối Sư Thượng Vinh Thanh, Phối Sư Thái Hào Thanh, Giáo Sư Ngọc Mỹ Thanh và Giáo Hữu Thượng Tý Thanh (Thánh Giáo ngày 15-4 Giáp Thìn (26-5-1964).
Từ 1964 đến 1983 tức 19 năm, ông cam chịu thúc thủ đợi lịnh.
Có lần Hội Thánh dâng sớ xin Đức Lý ân xá cho các bị can nhưng Đức Lý cho biết: “Đình lại một thời gian nữa, vì Lão chưa chắc các vị ấy từ bỏ nghiệp cũ, Lão phải dè dặt xin phải hiểu Lão” (Thánh Giáo tại Cung Đạo Đền Thánh đêm mùng 1 tháng chạp năm Nhâm Tý (1-4-1972) do Hiến Pháp và Khai Đạo phò loan).
Thế mà gần ngày lìa đời, ông lại được Hội Đồng Chưởng Quản do quyền Thái Chánh Phối Sư Thái Hiểu Thanh cầm đầu cho ông phục chức Phối Sư lại.
Đây là việc làm không đúng luật pháp nào cả, vì có lịnh Đức Lý ai dám vi lịnh mà ông Thái Hiểu lại làm càng để lấy uy tín với Chức Sắc kỳ cựu. Ông Đến lại đón nhận với đầy hân hoan. Dư luận cho rằng nếu ông Đến khước từ thì giá trị ông còn, chịu sự hình phạt hữu vi để được ân xá về phần vô hình. Việc nầy về Thiêng Liêng ông còn phải ra Tòa Tam Giáo để trả lời về tội nghịch mạng.
1.Nghịch mạng với Đức Hộ Pháp.
2.Nghịch mạng với Đức Lý Giáo Tông.
Lại dựa theo thế quyền xem nhẹ quyền hành của Hội Thánh.
Nên chi ông Tử Trước có cảm tưởng một bài sau:
Tám mươi bảy tuổi nhập Cung Càn,
Mọi vịệc sự thường một tiếng than.
Khí liệt Nho phong nên cẩm tú,
Văn tài sĩ khí kể như tàn.
Sanh tiền sợ pháp không tu sửa,
Tử lộ cùng đường quật hạ vang.
Chỉnh biết cân đai coi rẽ tội,
Hồn thiên tùy thuộc giữa hai phang.
7-8 Qúi Hợi (1983)
Phan đây là phan gì ? – có phải đường lên Thiên Đàn, đường xuống U Minh Giác, hay phan Thượng Phẩm, hay phan Thượng Sanh.
Hai nghĩa đều đúng, nếu tâm trung nghĩa mà lầm lạc thì phan Thượng Phẩm dẫn về Ngọc Hư Cung đãi lịnh Chí Tôn, còn nếu tâm phản phúc, tâm khảo Đạo như bài “Lập Tru Tiên” thì với phẩm tín đồ theo phan Thượng Sanh mà nhập Bát Quái Đài, cũng chưa chắc rớt xuống dòng Bích Hải.
Rất uổng cho công của ông đã dày mà phải bị vấp ngã trong cơn khảo Đạo kỳ nầy. Mong nhờ quyền Thiêng Liêng ân giảm.
Chúng tôi đáng lẽ không hạ bút từ đoạn “Lập Trận Tru Tiên” đến sau. Nhưng nghĩ phận sự của người cầm bút, không thể bẻ cong ngòi viết mình trước lịch sử của Đạo. Người có công thì kể công, chẳng lẻ có tội lại không ghi tội.
Thiết tưởng ông Thánh Saint Pierre ba phen chối chúa, sử Công Giáo vẫn còn ghi rành. Ông Juda bán Chúa với 30 ngươn bạc, các Thánh Tông Đồ khác đều chối rằng mình không biết Jesus là ai; nhưng rốt cuộc họ cũng là Thánh Tông Đồ, những kẻ lập giáo rường cột của Đạo Gia Tô. Lỗi của họ sử vẫn ghi, công họ sử vẫn nhắc. Đó mới đáng là người viết sử giữ lương tâm công chánh của mình.
Người thiếu thời còn lên án ông Thông Quang về 3 điểm quan trọng như sau:
1.Ông Thông Quang cho con trai nhúng tay vào việc ám sát ông Thừa Sử Phạm Ngọc Trấn.
2.Ông Thông Quang là Cố Vấn của Trung Tướng Nguyễn Thành Phương để theo dõi Hội Thánh và Đức Hộ Pháp. Đức Hộ Pháp đi Nam Vang, sáng ra 9-10 giờ Hội Thánh mới hay. Người phản ảnh đầu tiên là Thông Quang chưởi mấy em gát và đồng thời đi thông tin nầy cho ông Phương hay.
3.Ông Thông Quang không có thủy chung, khi Đức Thượng Sanh về thì theo Đức Thượng Sanh. Nhưng thời gian sau lại viết thư đã kích Đức Thượng Sanh và Hiệp Thiên Đài.
Đó là những khuyết điểm trong cuộc đời của ông Thông Quang. Còn những cái ưu điểm là cơ Thế Đạo, ông là trụ cột của hãng tàu Nitina do ông Trần Quang Vinh tổ chức lập Nội Ứng Nghĩa Binh thành công trong đêm mùng 9 tháng 3 Năm 1945 đảo chánh Pháp giành độc lập cho nước nhà. Đạo Cao Đài nhờ nương theo đó mà bành trướng, phổ độ rầm rộ con cái Chí Tôn vào cửa Từ Bi.
Ông là người điển quang tốt nên những đàn cơ buổi ấy (1945) đều do Giáo Hữu Thái Đến Thanh ngồi cùng Võ Tòng Lục, hoặc Ngọc Oai Thanh hoặc Thượng Tý Thanh…để Đức Lý hay Đức Quyền Giáo Tông giảng dạy về cơ chuyển Thế.
Trên đường hành Đạo Miền Trung, ông Thông Quang có thuật việc Đế Hệ của Gia Long như sau:
Hoàng Đế Gia Long là một minh quân đã xây dựng lại nhà Nguyễn sau một cuộc tranh đấu gay go với Nguyễn Huệ; Vua Quang Trung trong lúc thạnh đã giết tất cả giồng giõi của Nguyễn Hoàng, nhưng chỉ còn sót 1 mình Gia Long. Trong lúc bôn ba lo phục quốc, vua đi đến Cù Lao Ông Chưởng (Long Xuyên) giã làm 1 ngư phủ để ẩn thân, khi chạy đến sông, muốn qua bên kia ông không biết làm sao bèn ngâm một câu:
Bâng khuâng quạ nói với diều,
Cù Lao Ông Chưởng lại nhiều cá tôm.
Tục truyền có một bầy quạ và một bầy diều bay lượng trên không, nên dân chày theo dõi mà đến đó để đánh cá. Nhờ thuyền ấy mà ông đã quá giang qua sông để thoát nạn. Đi giữa sông bổng có người la làng xin cứu cấp vì bị chìm xuồng. Ông can đảm lội lại gần xuồng vớt một thiếu nữ khỏi phải chết đắm. Nàng tên Trần Thị Tố Lan. Cha nàng cũng là một đàn cựu Nho nhỏ ở trong vùng nầy tên là Trần Đạt đã rước ông về nhà đãi đằng tạ ơn cứu tử và đề nghị gã Tố Lan cho ông. Lúc ấy ông còn độc thân, nên bằng lòng và nghĩ rằng việc xảy ra âu cũng là duyên Trời định. Thế là một đám cưới được tổ chức tại Cù Lao Ông Chưởng giữa ông câu với nàng Tố Lan.
Sau khi phục quốc, Gia Long rước bà Tố Lan lên ngôi Chánh Hậu, tục gọi là Dòng Chánh, còn giòng của Bảo Đại thuộc Dòng Thứ.
Thế nên trong Ngụ Đời Đức Lý có câu:
“Vua chẳng phải dòng”
Gia Long có làm 2 bài thi nói về đế hệ như sau:
Dòng Chánh
Mỹ Duê Tăng Cường Tráng,
Liên Lý Phát Bội Hương.
Lịnh Nghi Hàng Tốn Thực,
Qúi Vọng Biểu Khôn Ngoan.
Dòng Thứ
Miên Hường Ưng Bữu Vỉnh
Bảo Qúi Định Long Trường.
Hiền Năng Kham Phế Thực,
Thế Thại Quốc Gia Sương.
Mỗi giồng có 20 chữ để làm tiêu biểu cho dòng mình.
Chùng ta biết Vĩnh Thụy, Vĩnh Cữu, Bữu Lộc, Bữu Tâm tức Thành Thái, Vĩnh Sang tức Duy Tân, Ưng An, Ưng Hội…v.v…
Còn dòng chánh có Cường Để, con là Tráng Liệt, Tráng Cử, rồi mấy ông Tráng nếu sanh con thì lấy dòng Liên mà đặt hiệu. Liên có con lấy dòng (giồng ?) Lý mà nối tiếp. Hết Lý tới Phát, hết Phát tới Bội..v.v..
TỰ THUẬT
Lão gần tám chục trí chưa già,
Xuất phát vần thi cũng dễ ra.
Mẫn huệ kinh luân còn sáng suốt,
Ngõ hoan kiến đắc Đạo nhà ta.
Ông Thông Quang có thuật những bài Yết Hậu của Đức Thái Thượng Lão Quân cho Ngài Cao Tiếp Đạo khi ông ở Nam Vang mà dẫn vợ con xuống Sài gòn coi hội chợ nên Ngài khuyên.
Rầm rầm rộ rộ chợ,
Dắt con cùng dẫn vợ,
Xem cho đã về lo
Nợ.
Ngài khuyên ông Bảo Sanh Quân:
Ham đi coi chợ phiên,
Xe hơi tẩu liền liền,
ở nhà vợ con đợi
Phiền.
Có lần sửa soạn cầu cơ, con chó berger của ông Bảo Sanh Quân lẩn quẩn đuổi không đi. Ông giận đá nó la quẳn quẳn. Đức Thái Thượng về cho một bài:
Chó “Ráp” thấy đông đứng ngó hoài,
Hầu đàn chẳng đặng Hoạch ra oai.
Cẩu kia thất thế toan lui bước,
Ngút ngoắc đuôi ra lại thở dài.
Không ai hiểu chó Ráp là gì. Có lẻ chữ Raple là bố ráp, thời Tây cho chó Berger đi trước dọn đường đi quân đội đi theo. Ông nhớ nhiều chuyện xưa thuật lại rành rẽ, không lẫn lộn.
Tại Trung Tông Đạo có chậu Huỳnh Hoa trổ 2 bông đêm 29-9-1960 ông Thông Quang có cảm tác như vầy:
Tiết Trung Thu Huỳnh Hoa đua nở,
Khoe đẹp màu rực rỡ phô trương.
Chẳng cho mắt tục chán chường,
Mùi thơm ngào ngạt phi thường thế gian.
Khêu gợi khách văn đàn chấp bút,
Ngắm Huỳnh Hoa dục thúc đề thi.
Cả kêu các bạn lương tri,
Khá mau tiến bước kịp thì thu phân.
Chớ chậm trễ lần khần quá buổi,
Mãn thời giờ may rũi một canh.
Mau mau dời gót thân hành,
Kẻo hoa xếp nhụy xũ cành hết trông.
Hỡi ai trí hiệp tâm đồng.
Thông Quang
KHUYẾN TU
Sanh hữu công, tu đặng sống đời,
Vinh hư tiêu trưởng, cuộc đầy vơi.
Âm dương tối sáng thường luân chuyển,
Thiên lý tồn vong tại lẽ Trời.
Tri chỉ là người đã biết thôi,
Trọn đời chẳng hổ hưu vô tồi.
Thanh bần tự túc tâm thường lạc,
Nằm gối co tay thể Lão Hồi.
Cảm tác: Thông Quang
Sau đây là lối chơi chữ: chữ đầu chữ Nho, chữ chót chữ Nôm giải chữ Nho đó.
TÂM giữ tròn chung thủy một lòng,
THANH bần gạn đục lóng ra trong.
BẠCH minh phân chiếu đen thành trắng.
KIM thạch âm ngân rạng tiếng đồng.
LÃO gần thoát tục trí chưa già,
XUẤT phát vần thi cũng dể ra.
MẪN húc kinh luân còn sáng suốt,
NGÔ hoan kiến đắc Đạo nhà ta.
PHÚ hộ do cang mới được giàu,
VỊ tồn hữu phước đoạt ngôi cao.
ĐỨC tài đã sẵn vun bồi gốc,
TU tắt thành công bởi khéo trau.
TỒN tâm dưỡng tánh tiếng hằng còn,
TỬ hiếu lưu danh đáng phận con.
QUỐC loạn đem thân ra giúp nước,
CHÂU sa giữ vẹn tấm lòng son.
ĐIỂU sáng lưu thông đến mọi nơi, (1)
LỢI chưa chung hưởng chẳng ham lời.
HẢO tâm thí phát do lòng tốt,
THƯ thái tinh thần đặng thảnh thơi.
THIỆN Căn tu luyện sớm hiền lành, (2)
TÊN tuổi lưu truyền rạng Thánh danh.
TỨ huệ thông minh cùng hiểu biết,
LÀM cho thiệt tướng chữ tu hành.
Thông Quang.
(1) Điểu là đến.
(2) Thiện Căn là biệt hiệu của Giáo Sư Thái Đến Thanh.
Ông Thông Quang còn chế ra một lối thơ hình bánh đúc từ 1 chữ, 2 chữ, 3 chữ …dỉ chỉ đến 8 chữ rồi trở lại 7 chữ, 6 chữ…trở lại 1 chữ. Lối nầy gẫm cầu kỳ, xin trích ra đây những bài do ông viết tặng Quang Minh.
THƯỢNG SANH
Sanh
Trọn lành
Rạng thinh danh
Tâm chánh ý thành
Hơn thiệt không đua tranh
Quyền lợi cũng chẳng giựt giành
Thường vui an phận giữ bần thanh
Ôn lời Thánh Giáo chỉ bảo đành rành
Giữ đúng chơn truyền không có cải canh
Bác ái công bình cố thực hành
Noi đường thẳng chẳng đi quanh
Tôn trọng luật Cao Xanh
Tứ tung ngũ hành
Đức nguơn Hanh
Năm canh
Sanh
26-3 Bính Thìn (25-4-1976)
Thái Đến Thanh
HUỆ GIÁC
Giác
Hỹ lạc
Tự giải thoát
Công phu thành đạt
Nhờ thành tâm ma trá…
Liêm chính không mê tiền bạc
Thấy việc làm nhơn nghĩa cộng tác
Những điều có phước đức liền sanh hoạt
Lập thành tâm tánh noi theo Lễ Nhạc…
Chủ nghĩa Cao Đài năng khái quát
Chẳng dùng quyền hành răng phạt
Không một ai kích bát
Hay là xuyên tạc
Thảnh thơi Hạc…
Hậu bạc…
Giác
Cảm tác
Thông Quang
Quang Minh biên soạn 1984
