TABLE OF CONTENTS
I/. INTRODUCTION
TO CAODAI RELIGION
II/. MEANING OF
WORD “TAO” IN CAODAI RELIGION
1/ THE TAO IS
THE PRINCIPLE CREATING THE UNIVERSE
2. TAO IS PATH
OF RETURN TO ORIGIN
3) Way is
society morality conceptions
III/ MEANING OF
TITLE OF GREAT WAY-THIRD PERIOD-UNIVERSAL SALVATION.
I/.
INTRODUCTION TO CAODAI RELIGION
Caodai religion is a new religion founded in
This religion is called as the Great Way-Third
Period-Universal Salvation [Đại Đạo Tam Kỳ Phổ
Độ] or Caodai Religion. People used to call it by the second way
because of its neat shortness.
In order to comprehend two titles, we need to go back the
first days of religious foundation history. The Caodai religion appears from
the phenomenon of theocracy. The first disciples of this religion are curious
persons of mystical trend to want to discover the secret of invisible world
long since, in order to solve insolvability on the earth such as their private
future and their race.
They hold the communion by séance to souls in invisible
world.
They are successful in discovering the supernatural power
and mysterious subjects living around our secular life.
The first stage began 1919 for Provincial Governor Ngô
Văn Chiêu. For next time, he was honoured as a Head in a Caodai branch.
The second stage began 1925 for patriotic personalities
including Mr. Phạm Công Tắc, Cao Quỳnh Cư, Cao Hoài Sang
as basic figures with other people.
In the first stage, the invisible religious Head of
Caodai religion often said His name as Cao Đài Tiên Ông [Caodai Immortal]
or “Cao Đài Tiên Ông Đại Bồ Tát Ma Ha Tát” [ Caodai
Immortal-Great Bodhisattva-Mahasattva] came via séance to teach disciples the
self-improvement method. The religious organization was not clearly formed yet
in shape, but an embryo with a simple trend of Immortal improvement method.
In the second stage from 1925 and subsequent time, His
Holiness “Cao Đài Tiên Ông” also came via communion under the group of Mr.
Phạm Công Tắc, Cao Quỳnh Cư, Cao Hoài Sang and said His
name as “Ngọc Hoàng Thượng Đế” [God, Supreme Being]
or “Cao Đài Tiên Ông Đại Bồ Tát Ma Ha Tát”. The religion
had the name “Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ”
[Great Way-Third Period-Universal Salvation]. The organization system became
closer and larger in scale compared with previous time.
Since the history particularity of two periods were
continuous, people often parallel used two titles of “Đạo Cao
Đài” and “Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ”.
However, for all society in decision to its title, it always has a meaning or
expresses something.
The title of “Đại Đạo Tam Kỳ
Phổ Độ” used in the second stage marked the grown-up age of a
religion, which began to preach deeply in civilian classes.
From this time, the Caodai religion took an important
role for activities of national community. Consequently, we will spend much
time to study the title of “Đại Đạo Tam Kỳ Phổ
Độ”.
For the title of “Cao Đài” toward French who was
curious about the séance, it is explained:
Cao Đài is “DIEU” [God] or Cao Đài is “LE TRE
HAUT” [Supreme Being] or DIEU TONT PUISSANT [Almighty God].
[Collection of Divine
Messages on 8 June 1926 and 1 October 1926].
II/.
MEANING OF WORD “TAO” IN CAODAI RELIGION
In Caodai religion, they often use the word “Đạo”
[Way, Tao, Religion] with an overall meaning. Via the prayer-books and language
in daily life of disciples, we generally acknowledge main meanings:
1/
THE TAO IS THE PRINCIPLE CREATING THE UNIVERSE
In this case, the word of Tao is used to express how the
continuously happened phenomenon is in the universe from the origin to the
result of stars, our solar system and all living beings living on this earth.
This meaning is same to the theory of “Dịch Lư” [Principle of Changes] in
the
The Caodai religion’s Collection of Divine Messages shows
the Supreme Being’s teaching:
“When there had not have any in the World Universe, the
Supreme Ether bore only ME and MY throne is the Extreme throne.
I divided the
Extreme into Yin and Yang then Yin and Yang divided into Four Emblems, then
Four Emblems turned into Eight Trigrams, the Eight Trigrams metamorphosed
infinitely then founded the World Universe. I also divided the MY nature in
order to bear all kinds of creatures: matter, plant, insect, beat and bird
called as all living beings” [Divine Messages Collection-1928]
With other paragraph, it contains the same meaning but it
expresses more human and Divine Beings:
“Creation of Earth
and Heaven is essentially by ME, giving birth Fairy, Buddha is essential by ME,
I have told you that one Perisprit bears the World Universe and all human
beings. I am Buddha, Buddha is ME.
You are Buddhas,
Buddhas are you” [Divine Messages
Collection, First Prayer-Book, Page 48]
This doctrine points out the birth from one to
innumerability and calls that path as the Tao. When teaching the human’s death
and life, the Supreme Beings teaches:
“Devil is like a
wet paddy grain to be added, how can it root and flower, bear fruits?
About real monk, he likes a good grain,
if it is sown, tree rises then flowers, bear fruits and develops forever.
Therefore, you must leave corporality, but the holy flowers fruits bear
perisprits, and bear, increase more forever. That is the Tao” [Divine
Message Collection, teaching on 22 July 1926].
Moreover,
when teaching the meaning of the rites by joining two hands at Tư to kowtow,
the Supreme Being also teaches that the Tao is the path of birth from coordination
of Ying Yang:
“On the left, it is Sun, on the left it
is Moon. That means Yin Yang. Yin Yang unite to create Universe, bear and
evolve. That means Religion.
Why do you kowtow the living with two
kowtows?
That is origin of combination of Yin and
Yang. That is Tao” [Divine Messages Collection, teaching done on 25th
January 1926].
All
evidences shown above let us know the meaning of that the Tao is the birth
creating all living beings coming from one unique origin as cosmic ether.
2.
TAO IS PATH OF RETURN TO ORIGIN
a) Individual:
From
the monism to duality, the spirit of Universe’s Lord is divided into tiny
subjects to create all living beings and to recommend the His own life power to
the different bodies everywhere.
“All living beings having life are born
by MY SOUL, if there the life, there is ME surely”. Or
we say by other aspect “The life is
Master” [Divine Messages Collection, teaching 1928]
However,
in the duality stage, the life and death are continuous stages with the
relative meaning. The conception of life is compared with something called as
death. The conception of death is compared with something called as life. Over
the duality world, we find that the life and death are just circulation of
God’s spirit changing from this physical body to another physical body. It is
same to the water in fields to nourish trees and it sometimes runs to river in
order to nourish fishes,…sometimes joins in ocean, sometimes evaporates to
become cloud and rain, sometimes stays in human’s physical body at the blood
status, sometimes becomes perspiration and urine. That water is the water,
however it has been spending many times of variant as the God’s spirit divided
into innumerable lives of all living beings with the circulation forms of life
and death, however the life never disappears.
The
return path from the all living beings to the God or ego of each individual
combined with the Universe’s Brahman is also called as the Tao. That is the return path to the origin that
ancient religionists always use that word.
The
return to the primitive origin or union between God and human or all living
beings and supreme being is also called as the Tao by the Caodai disciples. The
Caodai doctrine expresses that each individual has three most precious
treasures, which are physical body, ether and spirit [Tinh, Khí, Thần].
Whenever those three treasures are combined together, the religionist gets
success, it means that he returns to the Supreme Being’s great spirit in
unlimited transformation miracle.
“Why do you kowtow Angel, Saint with
three kowtows?
It means kowtowing the third rank of
God, and shows kowtowing the combination of physical body, Air, Spirit. That is
the Tao” [Divine Messages Collection, teaching done on 25th
February 1926]
b) Community:
To
the union of communities including many beings, the Tao is the path to the
primitive source. It is pointed out and revealed in front of everybody to step
on the path and to go ahead. It is same a travel company following another in
walk and there are people reaching the destination firstly, other people
reaching later or there are people who collapse on the path that it is up to
the their own steps. The Way or Tao gets the objective nature as a mean for
human. With that meaning, we find that the word of Tao is used to hint the
religious organizations, belief forms, religious doctrines. The Tao is revealed
to help people to live in according with the creation principle of God from the
one creating all things and all things returning to the origin.
“I opened Eight
Diagrams to found the Universe, so it is called as Dharma, Dharma exists to
bear Universe and living beings and then there are humans, called Samgha.
I am Buddha as master of Dharma and
Samgha to found religions to restore you in order to get union with ME” [Divine
Messages Collection, teaching done on 24th October 1926].
Certainly,
this word of “Tao” hints to the meaning of “all things return to origin”. It
means that it is a half cycle of evolution because the teaching expresses
clearly: “found religions to restore you
in order to get union with ME”
“The Tao is the path to help Saint,
Fairy, Buddha who are banished follow it to be able to return the old position.
The Tao is the path for humane ranks to help them follow and avoid the samsara.
If there is no Tao, those hierarchies may lose their path and loose the
positions” [Divine Messages Collection, teaching in 1926]
This
paragraph expresses clearer that the Way is the return path to old throne,
which is the original source. The Way is improvement method or formula for
people who reply on it to find the neither born nor ended essential at the
happenings with birth and death on this earth that we often call it in short
way “avoid the samsara”.
3)
Way is society morality conceptions
The
definition of “You are Master, Master/I
am you” under the humanity view, the God is the community of all living
beings. Consequently, the majority will of people on the earth is the Supreme
Being’s will. The continuous efforts of generations trending to the good
standards to affect the people’s life gradually create conceptions to society
morality that is called as “Way”. That is the objective reasons stimulated by
society with nature of variability due to the time and space.
The
Caodai doctrine keeps the Supreme Being’s teaching about a meaning of Tao,
which is same to the society morality:
“It is up to
mankind’s manners to build Principal Religion because formerly Humankind did not know
Heaven and Earth, mankind just practiced their religion in their ranges only.
But nowadays, mankind cooperates
together. Mankind knows the universe deeply, but by many religions, mankind is
contrary each other” [Divine Messages Collection, teaching on 24th April
1926]
Via
the research about custom and sociology, we find clearly that “This section of
Pyrenees is the truth while the other opposite section of Pyrenees is falsity”.
Moreover,
the right in life of couple as the morality of husband and wife is also changed
due to the time and space. At this area, it may be immoral toward society
ethics if a boy gets married with his blood aunt’s girl while it is naturally
accepted in other area such as China.
In
conclusion, the Tao in the Caodai doctrine is used to express:
- The universal forming principle or origin
creating all things.
- The return to the origin of individual’s
life.
- The theory and organization method to help
people community trend to the original source.
- The society ethics pointed out with guidance
nature for people life to obtain higher values compared with other creatures.
Four
main meanings are continuous to help us a rather enough conception about the
Tao in Caodai’s doctrine although many things have not been explained, there is
the hope of new discovery in future.
“The Tao’s meaning is so profound, but
you firstly understand as much, then exactly study more other mysterious
meaning” [Divine Messages Collection, teaching in 1926]
III/
MEANING OF TITLE OF GREAT WAY-THIRD PERIOD-UNIVERSAL SALVATION.
If
we consider one word by one word, we may understand that:
-
The Great Way is the great path.
-
Third Period is the third time.
-
The Universal Salvation is display to save the living beings.
1.
GREAT WAY:
Firstly, we discuss two words of “Great Way”.
The basic nature in Caodai doctrine is the quintessence general of other
doctrines. Consequently, if we did not base on this basic to study the Caodai
doctrine, we would face on hundreds or thousands of contrary queries in the
Supreme Being’s teaching that the cause is due to our mind’s dissimilar, due to
our mind’s our jumble consideration in relative circle of dualism.
The God is the God, the Heaven is
the Heaven, people are people. Everything is clear without confusion. That is
the dualism nature.
Contrarily, the Supreme Being
teaches:
“ I am
Buddha, Buddha is ME. You are Buddhas, Buddhas are you. There is ME, then there
are you, there are you, then there are Angel, Saint, Fairy, Buddha” or with clear sentences “You
are Master, I/Master am you”
That
is the nature over monism and dualism or by another way, it contains both
monism and dualism, which are called as Tao in Caodai religion.
Via
this general view, we can know the “Great” in the phrase of “Great Way”. The
issue in front of all Religious Heads is the resolving method about the life.
The solutions of Religious Heads are also considered as the Tao because it
contains an active meaning, a status, an activity method, a lifestyle for
human. Certainly, with the name of “Great Way”, the Caodai religion reckons
that this is the great path. For people who used to consider affair from
exterior, from the phenomenon to spirit, used to reason around the dualism when
they censure the Caodai religion and they often have the suspicion about
egomania manner in the title of “Great Way”. The greatness is compared with
something, which is minor; consequently are all religious forms, existed
philosophy minor? If we return the view of basic nature of Caodai doctrine,
which accepts the religious identification in conscience and thought harmony in
action, the dispute about the egomania manner will certainly exist. It is not
about the wrong or right issue as a basic issue, but a valid or invalid issue
of solutions asked anciently. The Way of Human, Way of Deity, Way of Saint,
Taoism, Buddhism have a separate solution to solve the human issue. Nowadays,
we acknowledge they are reasonable, effective in a specific condition, specific
time of doctrine form, which is the basic manner of Caodai religion or highest
sacred palace of a Great Way as a Great Religion. Consequently, the “Great”
does not mean to the salient meaning over all as an independent and haughty individual,
but it spreads to include all in order to see us as others and see others as us
in a common title. If the sporadic elements, which create us, disappear, we
ourselves will also disappear. In contrary, if there is no tie among elements,
the sporadic elements will be still sporadic. The “Great” is the greatness in
concept of accepting the identical origin with mutual connection among elements
via intermediary of unique origin. It denies the more or less explanation in
win or lost spirit with a disdain or respect attitude, but it accepts the
assessment to the effective level of solutions with a spirit including many
solutions to contribute the general program in order to solve life. Under that
way of understanding, “Great Way” is a Religion for all, a moderate solution
for all, a path containing everything, not a path of paths, but a common title
of all paths, not a solution of a Religious Head but a solution of all
Religious Heads.
2/
THIRD PERIOD:
By such open-minded look, we
continuously consider the phrase of “Third Period” or “third time” in brief
view. The Caodai doctrine contains the timetable of humankind of three main
periods. In every period, religious forms appear to guide the spirit of all
human beings. Every birth of one religion or many religions are called as
“universal salvation”. The third period or third salvation is marked by the
birth of Caodai religion.
The humankind’s history through the
current of time is a competition for existence and evolution. It is the natural
principle, but the more there is competition, the more the condition is
violent. Consequently, the humankind has ever stood for many times at the abyss
of huge annihilation. In front of the extermination danger, many religious
heads appeared with religious doctrines to spread in humankind in order to
guide people to return the good life. The influence of Religions helped society
to certain degree for a specific period. Before that dimmed influence, another
new doctrine appeared to be suitable for intellectual standard of people.
With the humankind’s spirit
development of two trends of good and evil, many religious heads descended the
earth to show the suitable training method to guide the people to unite with
the God that the arising notion was clearer and clearer. At that point, there
was no exact number of calendar to fix the time milestone of periods. Moreover,
it is difficult to do that because the development of humankind’s heart to the
evolution current is the general of many wonderful individuals and dull individuals.
People just remember prehistoric
stage ambiguously that many religious heads appeared, there were famous persons
with their work handed down and they are proclaimed as religious heads. Nobody
can imagine how their figures and activities are.
The reports of legends are not easy
for us to know the certain events of physical body. However, at least, they
represent the meanings containing some theologies.
In the second salvation, the history
still records appearances:
-
The Sakyamuni Buddha ameliorated the Buddhism.
-
The Lao-Tzu ameliorated the Taoism.
-
The Confucius ameliorated the Confucianism.
-
The Jesus opened the Catholicism.
Nowadays,
we are at the third salvation called as “Third Period of Salvation”. The word
“third” refers the comparison with the first and second time. This third time
refers three main Religions in the East and people do not see the great figures
descending the earth to ameliorate the Religions, but find worship to the
Divine Beings.
-
Quan Yin [觀音].
-
Ly Tai Peo [ 李白].
-
Quan Thánh Đế Quân.
They
are especially responsible for ameliorating the Buddhism, Taoism. Confucianism.
That
point can be found in the Caodai disciple’s ideology and expression in worship
rites. The activities of Divine Beings belong to the half-visible aspect. Consequently,
it is not easy to verify for unbelievers.
The
sketch is about figures mentioned much in the Caodai doctrine. How are about
the religious heads on over the world? For any religion with the faith forms
where they are, there are also embodiments of God as the venerated subject for
believers. Thus, the list to the name of religious heads of three universal
salvations due to the way mentioned, just takes the available symbol for the
trend to gather all.
Any
symbol is relative, therefore we should understand that after the list, there are many blank dots and parenthesis
waiting the continuous fill from when the humankind’s mind develops to a level
that people can imagine all titles of religious heads or same figures who
obtained such positions in ancient
society.
Consequently,
the separation to three periods of salvation takes the machinery mathematical
meaning, it means that after some epoch, people assign the religious heads and
faith forms of huge and small religions in a same group. In contrary, this
separation takes the general nature and a meaning that the humankind history is
a circulation by prosper and decline. For every decline period, the Religions
seem to try to restore the people’s noble spirit to trend to their sacred
source.
The
Third Period of God’s Amnesty is marked by the Caodai religion’s birth about
the beginning of 20th century. However, this general doctrine had
appeared in many places such as the Bahai religion in 1863. The religion
research movements compared in countries of America and Europe from the
beginning 20th century are same the Supreme Being’s confirmation:
“I did not come by mysterious
communication writing to establish religion in Vietnam, however Buddha, Immortal,
Saint, Deity had used this mysteriousness to preach religion in many nations” [Divine
Messages Collection, teaching on 12th November 1926].
3/
SALVATION
As
we have just mentioned the salvation above, it is expression to save the living
beings. The word “salvation” makes us think about missionary tactic, about the
propagation technology to induce the ideology to enter the common people’s
heart, so that thought controls each individual’s action and community. That is
a very active attitude to reach the final purpose as salvation for human beings
to quit their imperfect present. We should think that we need to prove the
basic relation in Caodai disciple’s thought to their existence on this earth
before we continuously study the meaning of word “salvation”.
The
first paragraph in the Divine Messages Collection of second book tells:
“What is the philistine world?
Who is the traveler?
Why is it called “traveler”?
The philistine world is the miserable
site at where ranks of Saints and Fairies are banished with crimes. It is the
grievous site to pay all consequence of karma or return to old position, or
cannot pay then must lose the spirit then get the samsara. Hence, the spirits
who are banished are called worldly travelers”
Consequently,
the people’s real homeland is not on this earth, but this is the guest-house
for travelers to take a rest on the evolution path, where the divine beings
come to study the living experiences on the earthly life with a physical body
of human. By that way, we are a guest as a temporary resident, not an eternal
master. Consequently, the people’s private right toward properties on this
earth is meaningless because of the impermanence of those properties. Every
life value is built from the spread of permanence, which is the general of many
stages. The mistake between the permanence’s value and short value of stages is
to distort the Caodai doctrine. For example, the discussion is that a human’s
life contains many miseries and we just end everything by killing him. That is
a solution, but it is based on dialectic against the permanent spirit which is
a life of individual proceeded via many generations of samsara or at least,
after physical body, the miracle part of individual still exists in activities.
The salvation must be also built due to that viewpoint and the people must
apply whole ability to help humankind evolve of true, good, beauty on the
spread of eternal life. That view is different from another view of people who
think that the happiness just exists on this earth with the current life and just
exists in physical body that the trend gathers all values of life of some tens
of years on the earth. The permanence will become illusive if it is not based
on stages and the stages will become extreme if they are not based on the
permanence. Consequently, the close correlate between two senses limitation and
absolute is the equability in decision to action method when we carry out the
salvation to the human beings. If the missionaries realize this correlate or
mutual mitigation, they will be often attracted to winds pitifully and instead
of keeping the umpire position to balance the life of human beings, we use the
power of faith to create the acceleration to mutual collision among contrary
trends in society. Although the spirit of thought does not have power in detail
like gun or bullet, the life change possibility is not low. Consequently, the
fights happening nowadays contain the mechanical aspect animatedly, but the
fights of thought come from the doctrines of ancestors. In order to save the
human beings, we must base on the source causing the disagreement in society
and we should solve the thought issue as a basic issue of all solutions. The
thought will be unavailable if it is revealed in detail by action. Thus, the
salvation takes two meanings:
The
first: change the thought.
The
second: affect the action.
The
thought built is based on the sense of permanence life while the action is tied
in situation and stage. If two those fields are completely separated that it
means that the human beings are still aware of value of divine path to eternal
life, but they have secular actions which are completely contrary to thoughts
mentioned above; the responsible persons in Third Period will not fulfill the
salvation.
The
salvation is the display, which is visible with its appearance that it
naturally displays the visibleness, invisibleness, exteriority, the cover of
things, thus they are the falsity while the salvation result is an issue
belonging to the internal worlds. Consequently, if the persons carrying on the
missionary work, who cannot save them by themselves, they just know the cover
of religion, but they do not know the internal essence. In the extended way of
explanation, what exists on this world that can see them by our physical eyes
and hear by our physical ears, related to the dogma propagation tactic only
belongs to temporary scale and its nature depends on the environment and stage.
People must bring the eternal life for human beings in order to reap final
result of salvation. If the Third Period [Caodai religion] just carries out the
dogma propagation but it impossible to bring to the eternal life for human
beings, the exposed issue is that it has not solved the final target of human’s
life yet.
IV
LEGISLATIVE STANDARD
Now,
we continue to consider the second point as the conception of Three Religions
and Five Religious Branches in Caodai ideology. If the general tendency just
shows the connection within Three great religions of Confucianism, Taoism and
Buddhism, it only gets the value within the Oriental area. That is the form
selection expressing the original identity meaning of religions, which is
easiest understandable towards the Eastern people and it becomes unintelligible
towards Europeans, Americans because this religious thought may be strange
towards their daily life. When mentioning the list of religious heads mentioned
most in salvation periods, I thought that we needed many unfinished points put
behind the list and those points is the wish to express in our thought, the
listed names is the language limitation belonging to the explanation ability.
Although the statement of name of Three Religions as three religious identity
forms with three Religious heads is enough, the beginning of Caodai religion
contains “Great” in “Great Way”. Consequently, we need to understand that
“Three Religions returned to origin” is a way to express the thought of all
religions returned to the origin. By another way, when looking at the Divine
Image of Lao-Tzu, Sakyamuni, Confucius arranged in peer on the altar, that
image is to express that all religious forms on the world get the same value,
which is to save all living beings by some propagation tactic that is suitable
for each situation. People who often to acknowledge issues of world by the
dualistic eyes and always compare and search the differences to arrange and
group or separate this person with other one will query why the Caodai religion
rudely admits that all salvation forms towards human beings of Religious heads
or people doing the same work without name of specific religious head, have the
equal value. Don’t we know that there are religions with most disciples having
stronger influence compared with other religions, and thus, people on the earth
do not irresolutely criticize that this religion is more important than other
one? Don’t we know that many adopt a religions with a straight viewpoint that
what belonging to him is the true doctrine and things, which are different from
him are the superstition? If we come back the teaching:
“You are Master, Master are you”
“You are Buddhas,
Buddhas are you”
That
comparison will become meaningless because there is no difference between us
and Jesus or Mohamed, between us and Sakyamuni, Confucius or Tao-Tzu. All those
persons are the change of appearance coming from one immense origin of life
running along the time current that each person has mission to fulfill in order
to express his life most fully in the environment at which he is present. The
eternality is found via the meaning that all doctrines comes from the God and
have same mission of saving in third period that they have appeared until now.
The nature of short stage depends on the period and the situation is the
propagation tactic of all doctrines varying along the time and space. In the
repeat, the tendency including and amalgamating the Caodai ideology is opened
along the adored image when we observe the image from the Divine Eye and we may
see the following arrangement:
1.
Divine eye
2.
Image of Sakyamuni
3.
Image of Ly-Tai-Pei
4.
Image of Jesus
5. Image
of Khương Thái Công
6.
Seven Thrones for seven biggest Dignitaries of Nine Divine Planes Palace [Cửu
Trùng Đài] of Caodai Council.
By
separating the Divine Eye as the image of unique or incomparable absoluteness,
we find that the remains are five images: Buddha, Immortal, Saint, Deity, Human
continuously arranged into the unique represented by the Divine Eye. At this
time, we find that the activity tactics appear on over the world along the time
that each image or tablet represents one tendency. Five activity fields
represent are called as Five Religious Branches of Great Way calculated from
below side up to the upper:
1. Way of Human
2. Way of Deity
3. Way of Saint
4. Way of Immortal
5. Way of Buddha
The
“Way” in Five Religious Branches contains the meaning directing to the way and
action much more than the display form of a religion. Consequently, in the
East, the phrase “way of human” is same to the settling policy towards human’s
issues of Confucius, Mencius,…In the West, they are the ways of Socrate, Esope,
Platon,…The image of Human Way is seven thrones put at the end of altar
according to along direction, looked from the Divine Eye while the image of
Confucius is arranged horizontally to represent one religion. The horizontal
direction represents the religious arrangement forms with a same value in their
mission extended unlimited in the meaning and limitation of three great
religions in the Orient under the display to express that meaning. By that way,
we may imagine that besides the images of religious heads such as Sakyamuni,
Lao-Tzu, Confucius, there are another religious heads arranged horizontally and
each person must look at the world direct to solve the following issues at the
same time:
1.
The individual life and family in society
2.
The national life in international community
3.
The saintizeness towards humankind
4.
Human and activities in the invisible world
5.
Awaking all human beings
No
less or many religious doctrines face on the issues mentioned above and they
also have specific solution. One solution may concentrate manpower to some
region only and because of close connection among regions, it solves all issues
belonging to five fields. For example, the Confucius set up the basis of
humanity. When people develop up the peak of humanity, they will obtain the
uprightness, decorum, wisdom, faithfulness, will understand other people,
understand the devil and the God. The action, which is suitable for the
humanity, is a suitable action towards
God will and they solved issues belonging to five fields just mentioned above.
The self-improvement to become a good human is the issue of individual life,
but the individual is a member of national community and the individual is also
a member of politics society affecting it. Consequently, the self-improvement
observed under another viewpoint is a solution solving the life of national
life. The individual is also a member of humankind society, thus under another
viewpoint, the self-improvement of individual is also the issue to sanitize the
humankind. The individual also shoulders the God’s mission, thus the
self-improvement is also a solution to solve the human’s life in relation
between the visible world and invisible world. With a larger viewpoint, we will
find that human individual is a living being like all other living beings
existing together, thus the self-improvement is also a solution to awake all
living beings. The humanity is not only limited in the correlate between a
person and another person, but also enlarges to another living beings. Haven’t
we ever heard that the sentence for people who maltreat animals, is the
sentence for inhuman kind?
The
MAP of DIVINE ALTAR with Divine Eye, Three Religions, Three Governors, Five
Religious Branches in New Religious Code and Religious Constitutional Law of
Caodaism at the annotation mentioned the power of Female Cardinal, the Supreme
Being taught the arrangement for Five Religious Branches as the following:
“The Holy See turns to the West as the
main 兌 Đoài
☱. That is the spiritual palace [cung
đạo]. On your Master’s left, it is 乾 Càn
☰. On your Master’s right, it is the 坤
Khôn
☷. I should have put seven thrones of
mankind on the left of my throne. However, since you must be on behalf of Human
Way to be enough for Five Religious Branches, I had to put them in the
Spiritual Palace to be enough”.
In
general, the individual activity affects on the community of all living beings
and to the life of all living beings, controls the individual life while the
life of all living beings is a part of Supreme Being’s life or by another
explanation, the life of all living beings is the way displaying the Supreme
Being’s life within the world appearance. Consequently, the Confucianism began
its solution by the self-improvement as the use in order to apply the key to
open the chain containing many links connected together.
By
the activity concentration on one of five fields mentioned above, the Religious
Heads really solved all issues of human’s life because of the mutual line influences
among activities of life of all living beings. By that way, the operation
solution of Religious Heads was built due to the eternality as the eternal
human’s life but it varies due to the time and space. Consequently, the Deity,
Saint, Immortal, Buddha are names of successful persons according to way in the
religious life displayed by Religious Heads. With different explanation, such
action led that such name. For example, people raise the Confucius as a Saint
as “Khổng Thánh Tiên Sư” and He taught the Way of human, which means
how to live as a human being, how to act as a king or mandarin, citizen with
good natures: kindness, decorum, uprightness, wisdom, faithfulness, industry,
appearance, speech, behaviour,….The person accepting the Confucius’s doctrine
and getting successful in his life is the person who has fulfilled the Way of
human. The Five Religious Branches unified in one are five ways of Religious
Heads and they meet together in third amnesty period as the Caodai doctrine.
All those solutions always guide the humankind to live correspondingly to the
Universe’s life, which is happening incessantly. The return to origin or union
with the supreme being or result of unifying or being saved or being returned
to the God or obtaining the real nature are only are nouns or phrases
explaining the different meanings under the life of Creator. Such consideration
avoids the mistake that the Caodai doctrine contains the monolatry not to admit
another doctrines. In general, kindly differentiate the difference about the
meaning between Three Religions and Five Religious Branches as the following:
-
Way of human: is the style-life due to the doctrine of Confucius, Socrate,
Platon, Esope,…
-
Way of deity: is the style-life due to the doctrine of Khương Thái Công,
persons described in canonized Greek, canonized Egypt.
-
Way of saint: is the style-life due to the doctrine of Jesus Christ, Mohamed.
-
Way of immortal: is the style-life due to the doctrine of Lao-Tzu,
Dương Châu, Mặc Địch, the persons called witchcraft
of heresy.
-
Way of buddha: is the style-life due to the Sakyamuni, Pythapore.
Those
are not five religions with names of “Human Religion”, “Deity Religion”, “Saint
Religion”, “Immortal Religion”, “Bhuddha Religion” like Caodai Religion, Hoà Hảo
Religion, Bahai Religion,…but are five solutions of solving the human issue of
many religions. Consequently, the noun “Buddhism” in Three Religions
(Confucianism, Taoism, Buddhism) is different from the “Buddhism” in Five
Religious Branches (Human Way, Deity Way, Saint Way, Immortal Way,
Buddhism). It is same to that the Wisdom
Boat is different from the Boat of Wisdom. “Wisdom Boat” is a boat made wood,
carved with dragon and used to carry coffin to bury while “Boat of Wisdom” is
to refer the religion to save the living beings from suffer and to lead them to
the delivery. One is the appearance while another one is the content.
Consequently, the speech towards the Three Religions returned to origin is to
want to collect all religious forms to have an unique form. About the Five
Religious Branches, it is to want to collect all contents of doctrines to have
an unique content.
We
kindly extract a paragraph of Divine Teaching in the Collection of Divine
Message of Caodai Religion:
“I essentially founded out Five
Religious Branches of Great Way as following: Way of human, Saint Way, Immortal
Way, Immortal Way, Buddhism. Depending on mankind’s manners to build Principal
Religion because formerly Humankind did not know Heaven and Earth, mankind
just practiced their religion in their ranges only. But nowadays, mankind
cooperates together. Mankind knows the universe deeply, but by many religions,
mankind is contrary each other, so I decide to unify and make the return to the
origin”
Consequently, the Caodai doctrine contains a special point
that is the nature of union and concord. Since the medium mission for thoughts
of humankind unified, it must open the gate widely to admit all thoughts,
studies based on the theistic basis, which means that there is one God always exists
in our mind for support, so that the propagation tactic becomes suitable for
every epoch. His Holiness Hộ Pháp Phạm Công Tắc as the
Governor of Divine Alliance Palace or Perisprit of Caodai religion-a visible
key body of visible creating the Caodai’s thought, has confirmed that:
“The Caodaism is a religion coming from the
Conscience controls it, applying all doctrines of world as the basis in order
to be the medium means for thought unified to lead the human beings to good
way”
We understand that the thought always humours situation to
support the intellectuality of human beings in order to change the situation.
Consequently, nowadays, the humankind has unified and known the universe. Thus,
that doctrine does not permit it encloses the thought along the time current
because it’s nature contains no separation against others as one unit is
opposite to another unit. Denying the concord aspect just contains the “name”
without “use”. It has the “name” because it is belonging to the doctrine that
it is “great” by itself but it does not use that nature to make it larger about
quantity and quality, thus it will miss the “use”. By another way, it is not
correct that if many people become disciples of a religion and accept the
religious law, it will naturally become a Great Way. But in contrary, from the
thought field of followers, it displays the external appearance, action, speech
and all things has not contained trace of separation. It no longer contains
thought that it is bigger and no longer contains no queries coming the contrary
of dualistic world. In that case, it will be called as Great Way. That is the
spirit state and action mode of real followers who obtained the peak of Way
although they had followed some different forms.
V/
CONCLUSION
The conclusion
is the introspectiveness while the harmony is the exterior manifestation.
Therefore, we should not be confused between the introspectiveness and
manifestation. Every manifestation always contains mistake while the
introspectiveness contains fully without expression language. Due to the
shortcoming of phenomenon, the theology of Caodai both belongs to rationalism
and spiritualism; the salvation stratagem of Third Period both replies on
analysis, reasoning and spirit emotiveness. In a brief way, it is the spirit
transmittance. This nature in theology clarify the harmony and concord spirit
of Caodai doctrine to induce people who often criticize by comments about error
manifestation of attitude of disciple’s action, to re-consider issue of Third
Period’s doctrine. The Three Religion union and Five Branches in one are not
the motley combination with differences which are combined by uncouth affected
knots; are not the combination containing the differences which are basics,
which are worthy to be argued as a top issue. The differences are the exterior
aspects with the time and space of internal homogeneousness. By a clearer way,
the guideline of union of Three Religions and Five Branches in one induces the
Caodai religion to be a religion, not an association of many Religions. In that
Religion, the follower will not find separation between the Way of Human and
Heavenly Way. The Heavenly Way is the eternal spread while the Way of Human
takes a part of endlessness. The Great Way is the content and the Five Branches
is the way to express in the space of appearance. Consequently, the Great Way
or Five Branches are same although that doctrine contains such two phrases.
Censored
on 22nd February Giáp Dần year [15th March 1974]
MỤC LỤC
I/- GIỚI THIỆU DANH HIỆU ĐẠO CAO ĐÀI. 16
II/- Ư NGHĨA CHỮ ĐẠO TRONG CAO ĐÀI GIÁO.. 17
1/ ĐẠO LÀ NGUYÊN LƯ TẠO THÀNH VŨ TRỤ.. 17
2/- ĐẠO LÀ CON ĐƯỜNG PHẢN BỔN HUỜN
NGUYÊN18
3)- Đạo là những quan niệm luân lư xă hội 19
III/- Ư NGHĨA DANH HIỆU ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ
ĐỘ20
I/- GIỚI
THIỆU DANH HIỆU ĐẠO CAO ĐÀI
Đạo
Cao Đài là một tôn giáo mới thành h́nh tại nước
Việt Nam trong ṿng tiền bán thế kỷ 20. Đây là một
trong những tôn giáo lớn đang hoạt động tích
cực tại Việt Nam và có một hậu thuẫn nhân
dân đáng kể gồm gần ba triệu tín đồ
trên tổng số 17 triệu rưỡi dân. Tôn giáo nầy
có một hệ thống tổ chức hành chánh khá chặt
chẽ, trung ương đặt tại Tỉnh Tây Ninh
xưng danh là Ṭa Thánh Tây Ninh. Các cấp hành chánh địa
phương là Trấn Đạo (vùng gồm nhiều Tỉnh),
Châu Đạo (Tỉnh), Tộc Đạo(Quận),
Hương Đạo(xă). Đo ùlà ở Quốc nội
c̣n ở Hải ngoại th́ có một Hội Thánh ngoại
giáo (Mission étrangère) trung ương đặt tại Phnom-Penh
(Cambodge) và các chức sắc, chức việc đại diện
ở rải rác khắp các quốc gia, Nhựt, Pháp,
Tôn
giáo nầy xưng danh hiệu là Đại Đạo Tam Kỳ
Phổ Độ hoặc Đạo Cao Đài và người
ta quen gọi danh thứ hai nhiều hơn v́ ngắn và gọn.
Muốn
hiểu rơ tại sao có hai danh hiệu cùng một lúc, chúng ta
cần trở lại những ngày đầu tiên trong lịch
sử lập giáo. Đạo Cao Đài vốn phát xuất
từ một hiện tượng có tính cách thần quyền.
Những môn đồ đầu tiên trong tôn giáo nầy là
những người hiếu kỳ thuộc khuynh hướng
thần bí, muốn khám phá bức màn bí mật che phủ thế
giới vô h́nh từ ngàn xưa hầu có thể giúp họ
giải quyết những vấn đề nan giải tại
thế gian, chẳng hạn vận mạng tương lai
của chính cá nhân và dân tộc họ.
Họ
thực hiện những cuộc thông công bằng phép xây bàn
và cơ bút với các chơn linh trong cơi vô h́nh.
Họ
đă thành công trong việc khám phá ra những năng lực
siêu nhiên và những thực thể linh diệu đang sống
động bên cạnh cuộc đời trần tục của
chúng ta.
Giai
đoạn đầu tiên khởi sự từ năm 1919
với quan phủ Ngô Văn Chiêu, về sau được
suy tôn như một v́ Giáo Chủ trong một chi phái Cao
Đài.
Giai
đoạn thứ hai từ năm 1925 trở đi với
một nhóm nhân sĩ gồm các ông Phạm Công Tắc, Cao quỳnh
Cư, Cao Hoài Sang là những nhân vật đóng vai chính yếu
và một số người nữa.
Trong
giai đoạn đầu, vị Giáo Chủ vô h́nh của
Đạo Cao Đài thường xưng danh là Cao Đài
Tiên Ông hoặc Cao Đài Tiên Ông Đại Bồ Tát Ma Ha Tát
giáng cơ dạy cho các môn đệ phương pháp tu thân
luyện kỷ. Tổ chức tôn giáo chưa thành h́nh tướng
rơ rệt c̣n trong t́nh trạng phôi thai chỉ đơn thuần
là khuynh hướng tu Tiên.
Trong
giai đoạn thứ hai từ năm 1925 trở đi
cũng Đức Cao Đài Tiên Ông nầy nhưng qua sự
thông công của nhóm các Ông Phạm Công Tắc, Cao quỳnh
Cư, Cao Hoài Sang lại xưng danh là Ngọc Hoàng Thượng
Đế hoặc Cao Đài Tiên Ông Đại Bồ Tát Ma
Ha Tát và tôn giáo có danh gọi là Đại Đạo Tam Kỳ
Phổ Độ, hệ thống tổ chức chặt chẽ
và qui mô hơn trước.
V́
tính cách lịch sử trong hai giai đoạn phát triển kế
tiếp nhau, người ta vẫn quen dùng song song hai danh
xưng" Đạo Cao Đài" và" Đại Đạo
Tam Kỳ Phổ Độ". Tuy nhiên bất kỳ một
đoàn thể xă hội nào khi quyết định chọn
một danh xưng hẳn phải có một lư do thúc đẩy
hoặc muốn nói lên một ư nghĩa chi đó.
Danh
xưng Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ
được dùng đến trong giai đoạn thứ
hai đánh dấu sự trưởng thành của một
tôn giáo khởi sự truyền bá sâu rộng trong các tầng
lớp nhân dân.
Chính
từ đây tôn giáo Cao Đài mới đóng vai tṛ quan trọng
trong những sinh hoạt của cộng đồng quốc
gia và v́ thế chúng ta sẽ để nhiều th́ giờ
t́m hiểu ư nghĩa của danh xưng Đại Đạo
Tam Kỳ Phổ Độ.
Riêng
về danh xưng Cao Đài với những người
Pháp ṭ ṃ về việc cơ bút được giải
thích :
Cao
Đài là DIEU ( Thượng Đế ) hoặc Cao Đài là
LE TRES HAUT (Đấng cao cả ) hoặc DIEU TONT PUISSANT
(Thượng Đế toàn năng). (TNHT Thánh giáo ngày
8-6-1926 và 1-10-1926)
II/- Ư NGHĨA CHỮ ĐẠO TRONG
CAO ĐÀI GIÁO
Trong
tôn giáo Cao Đài người ta quen dùng chữ Đạo với
ư nghĩa hết sức bao quát. Qua kinh điển và ngôn ngữ
trong sinh hoạt hằng ngày của người tín đồ
một cách đại khái chúng ta ghi nhận những
nghĩa chánh sau đây:
1/ ĐẠO LÀ
NGUYÊN LƯ TẠO THÀNH VŨ TRỤ
Trong
trường hợp nầy chữ Đạo được
dùng để chỉ những hiện tượng đă xảy
ra liên tiếp như thế nào trong vũ trụ, kể từ
khởi nguyên để đạt đến kết quả
là có những v́ tinh tú, thái dương hệ của chúng ta
cùng những sinh vật đang sống trên địa cầu
ngày nay. Ư nghĩa nầy giống như thuyết nói về
"Dịch lư" trong triết học Trung Quốc. Đó
là con đường biến hóa từ nhất nguyên đến
nhị nguyên và tăng số măi măi tạo thành h́nh tướng
và những sinh hoạt vô cùng phức tạp của vũ
trụ như ngày nay.
Thánh
Ngôn Hiệp Tuyển của Đạo Cao Đài có ghi lời
dạy của Đức Chí Tôn như sau :
"
Khi chưa có chi trong Càn Khôn thế giới th́ khí hư vô
sanh ra có một Thầy và ngôi của Thầy là Thái Cực,
Thầy phân Thái Cực ra Lưỡng Nghi, Lưỡng Nghi
phân ra Tứ Tượng, Tứ Tượng biến Bát
Quái, Bát Quái biến hóa vô cùng mới lập ra càn khôn thế
giới. Thầy lại phân tánh Thầy mà sanh ra vạn vật
là : vật chất, thảo mộc, côn trùng, thú cầm gọi
là chúng sanh (TNHT.
TG.1928).
Ở
một đoạn khác cũng với ư trên đây nhưng
nói rơ hơn về con người và Thần linh.
"
Khai Thiên Địa vốn Thầy, sanh Tiên Phật cũng
Thầy. Thầy đă nói một chơn thần mà biến
càn khôn thế giới và cả nhân loại. Thầy là
chư Phật, chư Phật là Thầy, các con là chư Phật,
chư Phật là các con. Có Thầy mới có các con, có các con
mới có chư Thần Thánh Tiên Phật" (TNHT.Q1.tr
48).
Giáo
lư nầy nói rơ sự sanh hóa từ một ra hằng hà sa số
và gọi con đường ấy là Đạo. Khi giảng
về sự sống chết của kiếp con người
Đức Ngọc Hoàng Thượng Đế có dạy :
"
Tà mị cũng như hột lúa bị ẩm mà thúi th́ thế
nào mọc đặng mà sanh bông trổ trái?. C̣n bậc
chơn tu tỷ như một hột giống tốt, hễ
gieo xuống th́ lên cây, cây lên th́ trổ bông, trổ bông rồi
sanh trái mà biến biến sanh sanh càng tăng số. V́ vậy
mà các con phải bỏ xác trần mà bông trái thiêng liêng các con
sanh hóa chơn thần, chơn thần lại biến hằng
muôn thêm số tăng lên hoài. Ấy là Đạo" (TNHT.TG
22-7-1926).
Lại
nữa khi giảng về nghi lễ, chấp hai tay bắt ấn
tư để lạy có nghĩa ǵ th́ Đức Ngọc Hoàng
Thượng Đế cũng đă dạy rằng Đạo
là con đường sanh hóa do phép âm dương phối hợp
:
"
Tả là nhựt, hữu là nguyệt, vị chi âm
dương. Âm dương hiệp nhứt phát khởi càn
khôn, sanh sanh hóa hóa Tức là Đạo" Lạy kẻ
sống hai lạy là tại sao?
" Là nguồn cội của nhơn sanh, lưỡng hiệp
âm dương mà ra. Ấy là Đạo. (TNHT.TG.25-2-1926).
Tất
cả những dẫn chứng trên đây cho chúng ta thấy
rằng nghĩa lư chữ Đạo là con đường
sanh hóa ra muôn loài vạn vật khởi từ một gốc
duy nhất là hư vô chi khí.
2/- ĐẠO LÀ
CON ĐƯỜNG PHẢN BỔN HUỜN NGUYÊN
a)-
Cá thể:
Từ
nhứt nguyên sang nhị nguyên cái chơn thần của
Đấng Chủ tể Càn khôn thế giới ngày nay bị
phân chia manh mún để tạo hóa vạn linh và gởi gấm
vào trong những h́nh hài dị biệt cái năng lực sống
của chính Ngài bàng bạc khắp mọi nơi.
"
Chi chi hữu sanh cũng do bởi chơn linh Thầy mà ra.
Hễ có sống ắt có Thầy, Thầy là cha của sự
sống." Hoặc
nói rơ hơn " Cái mạng sống là Thầy " (TNHT.TG1928)
Thế
nhưng khi bước sang ṿng nhị nguyên th́ sống và chết
là những giai đoạn kế tiếp nhau, và chỉ có ư
nghĩa tương đối. Nói sống là để so
sánh với những ǵ gọi chết và ngược lại
nói chết là để so sánh những ǵ gọi sống.
Vượt lên trên thế giới nhị nguyên ấy chúng
ta thấy rằng sự sống chết chẳng qua chỉ
là những lần biến hóa của cái chơn thần
Đấng Thượng Đế luân chuyển từ
trong h́nh hài nầy qua h́nh hài khác, chẳng khác nào chất
nước khi th́ ở đồng ruộng tắm mát cỏ
cây, lúc chảy ra sông nuôi loài tôm cá, khi th́ ở đại
dương, khi bốc thành hơi nước lúc hóa mây
mưa có lúc lại chun vào thân người thành máu huyết,
lúc tiết ra mồ hôi, nước tiểu. Nước ấy
vẫn là nước nhưng đă trải qua bao lần biến
thể cũng như chơn thần của Thượng
Đế đă tự phân chia thành muôn vàn mạng sống của
vạn linh, luân chuyển qua những h́nh thức tử sinh
của vạn loại mà khối sống ấy vẫn
không hề mất.
Con
đường trở về từ vạn linh đến
Thượng Đế từ tiểu ngă của mỗi cá
thể ḥa vào cái đại ngă của vũ trụ cũng
gọi là Đạo. Ấy là con đường phản bổn
huờn nguyên mà các nhà Đạo giáo xưa nay vẫn
thường gọi.
Sự
trở về với nguồn gốc nguyên thủy, sự
hiệp nhứt giữa Trời và Người, giữa vạn
linh và chí linh cũng được những người
tín đồ Cao Đài gọi là Đạo. Giáo lư Cao
Đài dạy rằng nơi mỗi con người chúng ta
có ba phần quí báu nhứt là Tinh, Khí, Thần. Ngày nào ba món ấy
hiệp một được th́ người tu sẽ
thành công, nghĩa là trở về cùng khối đại
chơn thần của Đức Chí Tôn mà biến hóa vô
cùng. Sự hiệp nhứt ấy được gọi là
Đạo trong lời giảng giải sau đây:
"
Lạy Thần lạy Thánh ba lạy là tại sao? Là lạy
Đấng vào hàng thứ ba của Trời và cũng chỉ
rằng lạy Tinh, Khí, Thần hiệp nhứt. Ấy là
Đạo. (TNHT.TG
25-2-1926)
b)- Tập Thể :
C̣n
nói về sự hiệp nhứt của những tập thể
gồm nhiều sanh linh th́ Đạo có nghĩa là con
đường trở về nguồn gốc nguyên thủy.
Nó được vạch ra phơi bày trước mắt,
mời mọc cho người bước lên và cùng đi
theo hướng đi ấy. Như một đoàn lữ
hành nối đuôi nhau rảo bước mà có kẻ đến
đích trước người đến sau, hoặc có kẻ
ngả gục giữa đường ấy là tùy ở những
bước đi của chính cá nhân họ. Con đường
hay Đạo nơi đây có tính cách khách quan như một
phương tiện cống hiến cho con người.
Trong ư nghĩa đó, chúng ta t́m thấy chữ Đạo
được dùng để chỉ những tổ chức
tôn giáo, các h́nh thức tín ngưỡng, triết thuyết
Đạo giáo. Đạo được bày ra nhằm giúp
cho con người biết cách sống đúng với nguyên
lư sanh hóa của Trời đất từ nhứt bổn
tán vạn thù rồi vạn thù qui nhứt bổn.
"
Thầy khai bát quái mà tác thành càn khôn thế giới nên mới
gọi là Pháp, Pháp có mới sanh càn khôn vạn vật, rồi
mới có người nên gọi là Tăng.
Thầy
là Phật chủ cả Pháp và Tăng lập thành các Đạo
mà phục hồi các con hiệp một cùng Thầy". (TNHT.TG-24-10-1926).
Dĩ
nhiên với ư nghĩa nầy chữ Đạo dùng để
chỉ phần " vạn thù qui nhứt bổn " tức
là một nửa chu kỳ của một ḍng tấn hóa v́
đă được nói quá rơ " Lập thành các
Đạo mà phục hồi các con hiệp một cùng Thầy
"
"
Đạo là con đường để cho Thánh, Tiên, Phật
đọa trần do theo mà hồi cựu vị. Đạo
là đường của các nhơn phẩm do theo mà lánh
luân hồi. Nếu chẳng phải do theo Đạo th́ các
bậc ấy đều lạc bước mất hết
ngôi phẩm" (
TNHT- TG- 1926 )
Đoạn
nầy c̣n chỉ rơ hơn, Đạo là con đường
trở về cựu vị tức là nguồn gốc ban
xưa, Đạo là phương pháp tu hành hay là công thức
để cho nhiều người nương theo đó t́m
trở lại phần tinh anh bất sanh bất diệt
ngay từ trong những diễn biến hữu sanh hữu
diệt của cuộc đời trần tục nầy,
thường gọi tắt là lánh cửa luân hồi.
3)- Đạo
là những quan niệm luân lư xă hội
Đă
bảo rằng "các con là Thầy, Thầy là các con
" th́ với cái nh́n đầy tính cách nhân bản,
Thượng Đế chẳng qua là tập thể vạn
linh. Vậy th́ ư muốn của đa số con người
trên hoàn vũ chính là ư muốn của Đức Chí Tôn. Những
sự cố gắng liên tục của bao thế hệ nằm
trong hướng tiến đến những tiêu chuẩn tốt
đẹp chi phối cuộc sống của con người
dần dần h́nh thành những quan niệm về luân lư xă
hội cũng gọi là Đạo. Ấy là những lẽ
phải tương đối do xă hội qui định,
có tính cách biến thiên tùy theo thời gian và không gian.
Giáo
lư Cao Đài có ghi lại lời xác định của Đức
Ngọc Hoàng Thượng Đế về một nghĩa
của chữ Đạo đồng với luân lư xă hội
như sau :
"
Tùy theo phong hóa của nhơn loại mà gầy thành chánh
giáo, là v́ khi trước càn vô đắc khán , khôn vô đắc
duyệt th́ nhơn loại duy có hành Đạo nơi
tư phương ḿnh mà thôi"
"
C̣n nay th́ nhơn loại đă hiệp đồng càn khôn
dĩ tận thức th́ lại bị phần nhiều
Đạo ấy mà nhơn loại nghịch lẫn
nhau." (TNHT.TG-24-4-1926)
Nghiên
cứu về phong tục và xă hội học chúng ta thấy
quá rơ rằng "Bên này dăy núi Pyrénées là chân lư, bên kia lại
là sai lầm." ( Vérité en deca des Pyrénées, erreur au delà- Pascal).
Ngay
cả lẽ phải trong đời sống lứa đôi
gọi là đạo vợ chồng cũng thay đổi
theo không gian và thời gian. Nơi đây bị kết án là
vi phạm luân lư xă hội nghĩa là vô Đạo, nếu
người trai kết hôn với con gái của d́ ruột
y, ngược lại ở xứ khác như Trung Hoa y có thể
làm công việc ấy một cách tự nhiên.
Tóm
tắt, chữ Đạo trong giáo lư Cao Đài được
dùng để chỉ :
-
Nguyên lư sinh thành vũ trụ hay nguồn gốc phát sinh mọi
vật và mọi việc.
-
Sự trở về nguồn trong đời sống của
cá nhân.
-
Lư thuyết, phương pháp tổ chức giúp cho tập
thể con người hướng về nguồn gốc
nguyên thủy.
-
Luân lư xă hội bày ra có tính cách hướng dẫn đời
sống con người đạt đến những giá
trị cao hơn các loài sinh vật khác.
Bốn
nghĩa chính ấy xếp liền nhau đă cho chúng ta một
ư niệm khá đầy đủ về chữ Đạo
trong học thuyết Cao Đài, dẫu rằng c̣n nhiều
điều chưa được giải rơ và hứa hẹn
những sự khám phá mới trong tương lai.
"
Đạo nghĩa lư rất sâu xa nhưng phải hiểu
trước bao nhiêu đó rồi mới học các nghĩa
huyền bí khác cho đích xác đặng." (TNHT.TG.1926).
III/- Ư
NGHĨA DANH HIỆU ĐẠI ĐẠO TAM KỲ PHỔ ĐỘ
Nếu
xét theo nghĩa lư từng chữ chúng ta có thể hiểu rằng
:
-
Đại Đạo là con đường lớn.
-
Tam kỳ là lần thứ ba.
-
Phổ độ là bày ra cứu chúng sanh.
Trước
hết xin bàn về hai chữ Đại Đạo. Tính chất
căn bản trong học thuyết Cao Đài là tổng hợp
tinh hoa các giáo thuyết khác, cho nên nếu không chịu đứng
trên căn bản nầy khi t́m hiểu về lư Đạo,
chúng ta sẽ thấy trăm ngh́n thắc mắc mâu thuẫn
ngay trong lời dạy của Đức Chí Tôn mà nguyên do là
tại nơi tâm sai biệt của chúng ta, tại lư trí phán
xét lẩn quẩn trong ṿng tương đối của nhị
nguyên.
Trời
là Trời, đất là đất, người là người,
đâu ra đấy không thể lẫn lộn được.
Đó là tính chất của nhị nguyên.
Trái
lại Đức Chí Tôn có dạy :
"
Thầy là chư Phật, chư Phật là Thầy, các con
là chư Phật, chư Phật là các con. Có Thầy mới
có các con, có các con rồi mới có chư Thần, Thánh, Tiên,
Phật" Hoặc
nói rơ hơn" Các con là Thầy, Thầy là các con."
Và
đó là tính chất vượt lên trên cả nhất và nhị
nguyên hay nói một cách khác vừa nhất nguyên vừa nhị
nguyên gọi là Đạo trong Cao Đài giáo.
Với
cái nh́n bao quát nầy chúng ta xét thấy chữ Đại
trong hai tiếng Đại Đạo. Vấn đề
được đặt ra cho tất cả các Vị Giáo
Chủ là giải quyết cuộc đời. Giải pháp
của từng Giáo Chủ xưa nay cũng được
gọi là Đạo, nó bao hàm ư nghĩa một thái độ
tích cực, một phương pháp hoạt động, một
lối sống cho con người. Hiển nhiên với danh
xưng Đại Đạo, Cao Đài tự cho ḿnh là con
đường lớn. Những người quen nh́n từ
bên ngoài, từ hiện tượng đến tâm linh, vốn
quen lư luận trong ṿng nhị nguyên khi phê phán về học
thuyết Cao Đài thường có chỗ hoài nghi về
thái độ độc tôn trong danh hiệu Đại
Đạo. Lớn là so sánh với cái ǵ nhỏ hơn
như vậy các h́nh thức tôn giáo, triết học đă
có, hiện có, đều nhỏ hết hay sao? Nếu trở
lại tánh chất căn bản của học thuyết Cao
Đài là chấp nhận sự đồng nguyên tôn giáo
trong ư thức và sự dung ḥa tư tưởng trong cách
hành động th́ điều dị nghị về một
thái độ tự tôn hẳn không c̣n đất đứng.
Chẳng phải vấn đề sai hay đúng tự
căn bản, mà là vấn đề c̣n hiệu lực hay
không của các giải pháp từ xưa được
đặt ra. Nhơn Đạo, Thần Đạo, Thánh
Đạo, Tiên Đạo, Phật Đạo mỗi chi
đều có phương cách giải quyết vấn đề
nhơn sinh theo học thuyết của ḿnh, nay nh́n nhận
tất cả đều hữu lư, hữu hiệu trong một
hoàn cảnh nào đó, thời gian nào đó của các h́nh thức
giáo thuyết vẫn là thái độ căn bản của
Đạo Cao Đài hay cái linh đài cao nhứt của một
Đại Đạo hay là một mối Đạo lớn.
Chữ Đại v́ vậy không mang một ư nghĩa nổi
bật, vượt lên trên tất cả như một cá thể
độc lập và ngạo nghễ mà trái lại chính là sự
trăi rộng ra, bao gồm tất cả để xem ḿnh là
kẻ khác, kẻ khác là ḿnh trong một danh thể chung. Những
phần tử lẻ tẻ cấu tạo thành ḿnh, nếu
mất đi th́ chính ḿnh cũng mất và ngược lại
nếu không có sự ràng buộc giữa các phần tử
với nhau th́ những ǵ lẻ tẻ vẫn c̣n lẻ tẻ.
Chữ Đại là lớn t́m thấy trong ư hướng
chấp nhận sự đồng nguyên với mối liên
hệ với nhau giữa những phần tử cấu tạo
qua trung gian của một nguồn gốc duy nhứt, nó từ
chối sự giải thích hơn hay kém trong tinh thần
hơn thua với một thái độ miệt thị và
tôn trọng, nhưng nhận sự thẩm định về
mức độ hữu hiệu của các giải pháp với
tinh thần cần có nhiều giải pháp đóng góp vào một
chương tŕnh chung là giải quyết cuộc đời.
Hiểu như vậy th́ Đại Đạo là một mối
Đạo cho tất cả, một giải pháp vừa chừng
cho tất cả, một đường đi chứa
đựng được tất cả, nó không phải là
một con đường trong số những con đường
mà là cái danh hiệu chung của tất cả các con
đường ấy, nó không phải là lối giải quyết
của một vị giáo chủ mà là lối giải quyết
của tất cả những v́ Giáo Chủ.
Với
cái nh́n rộng răi như vậy, chúng ta hăy lần qua đến
chữ Tam Kỳ, nói nôm na là lần thứ ba. Học thuyết
Cao Đài chia lịch tŕnh tấn hóa của nhơn loại
làm ba thời kư chính. Trong mỗi thời kỳ như vậy
đều có một số h́nh thức tôn giáo nào đó phát
sinh để hướng dẫn tinh thần sanh chúng. Mỗi
lần khai sinh một hay nhiều tôn giáo như vậy gọi
là " kỳ phổ độ". Tam kỳ hay lần phổ
độ thứ ba được đánh dấu bằng
sự xuất hiện của Đạo Cao Đài.
Lịch
sử nhân loại theo suốt ḍng thời gian là một cuộc
tranh đấu để sinh tồn và tấn hóa. Ấy là
cái lư tự nhiên, nhưng ngặt càng tranh đấu lắm
lại càng ác liệt lắm, nên đă bao phen nhơn loại
đứng bên bờ vực thẳm của một cuộc
diệt vong rộng lớn. Trước nguy cơ diệt
chủng ấy, nhiều vị giáo chủ xuất hiện
đem lư thuyết Đạo giáo truyền bá trong dân gian
mong kéo con người trở lại đời sống hiền
ḥa. Ảnh hưởng của các Đạo giáo phần
nào đă giúp ổn định đời sống xă hội
ít nữa trong một khoảng thời gian nào đó, trước
khi ảnh hưởng ấy lu mờ dần để
nhường chỗ cho những giáo thuyết mới phù hợp
với tŕnh độ dân trí hơn.
Song
song với sự phát triển tinh thần nhơn loại
theo hai xu hướng thiện và ác, nhiều vị giáo chủ
giáng trần bày ra những lối huấn luyện thích hợp
đưa con người trở về hợp nhứt với
Thượng Đế mà ư niệm phát sinh càng ngày càng rơ rệt.
Nơi đây không c̣n những con số niên lịch chính xác
phân định những móc thời gian giữa các thời
kỳ với nhau, vă lại cũng khó làm được
như vậy v́ sự tiến triển của nhơn tâm
nói chung trên ḍng tấn hóa là một sự tổng hợp của
nhiều cá nhân xuất sắc và tŕ độn.
Người
ta chỉ c̣n nhớ lại một cách mơ hồ vào thời
kỳ thời tiền sử xa xăm có xuất hiện
nhiều vị giáo chủ và những nhân vật lừng
danh mà công nghiệp c̣n được truyền tụng và
suy tôn như hàng Giáo Chủ. Cũng không có ai h́nh dung nổi
h́nh dáng các vị nầy ra sao, hoạt động đích
thực của các Ngài ra sao. Những lời thuật lại
trong các truyền thuyết thật là khó mà t́m được
như những sự kiện hiển nhiên của những
con người bằng xương bằng thịt,
nhưng ít nữa nó cũng tượng trưng cho những
ư nghĩa có tính cách triết học nào đó.
Sang
đến thời kỳ phổ độ thứ hai lịch
sử c̣n ghi sự xuất hiện của :
-
Đức Thích Ca chấn hưng Phật Giáo.
-
Đức Lăo Tử chấn hưng Tiên Giáo.
-
Đức Khổng Phu Tử chấn hưng Nho Giáo.
-
Đức Jesus-Christ khai Gia Tô Giáo.
Và
bây giờ chúng ta đang ở vào thời kỳ phổ
độ thứ ba gọi là Tam Kỳ Phổ Độ. Lần
thứ ba là để so sánh với lần thứ nhứt
và thứ hai trước đây. Lần thứ ba nầy
nói về ba Đạo giáo chính ơ ûĐông phương
người ta không t́m thấy những nhơn vật trọng
đại giáng trần chấn hưng các mối Đạo
mà chỉ thấy sự tôn sùng các chơn linh.
-
Quan Thế Âm Bồ Tát.
-
Lư Thái Bạch.
-
Quan Thánh Đế Quân.
Như
là những vị đặc trách trông coi sự chấn
hưng của Phật Giáo, Tiên giáo và Nho giáo. Điều ấy
t́m thấy trong ư thức hệ của tín đồ Cao
Đài và cách phô diễn trong nghi lễ thờ phượng,
c̣n những hoạt động của các chơn linh ấy
thuộc phạm vi bán hữu h́nh nên khó ḷng kiểm chứng
được đối với những kẻ không tin.
Đây
vừa kể sơ lược những nhân vật thường
được nhắc đến nhiều nhứt trong học
thuyết Cao Đài, thế c̣n những vị giáo chủ
các tôn giáo khác trên khắp hoàn cầu th́ sao? Xếp vào kỳ
phổ độ nào? Bất kỳ tôn giáo nào, những h́nh
thức tín ngưỡng dù ở phương trời góc biển
nào cũng có những hiện thân của Thượng Đế
làm đối tượng tôn sùng cho người tin theo,
như vậy th́ sự liệt kê danh hiệu các v́ giáo chủ
qua ba kỳ phổ độ như vừa nêu trên chỉ
có giá trị tượng trưng cho khuynh hướng muốn
bao gồm thống hợp tất cả.
Sự
tượng trưng nào lại không chỉ là tương
đối nên phải hiểu rằng đàng sau bảng kê
khai hăy c̣n nhiều dấu chấm bỏ slửng hay là một dấu ngoặc
chờ đón những sự điền vào tiếp nối
khi trí óc tinh thần nhân loại phát triển đến mức
có thể hồi tưởng lại hết tất cả
những danh hiệu của các vị giáo chủ hoặc những
người ở vào cái tư thế như vậy trong xă
hội cổ kim.
Như
vậy sự phân chia thành ba kỳ phổ độ không có
tánh cách máy móc, toán học, nghĩa là cứ sau niên lịch
nào đó th́ tự động xếp các v́ giáo chủ, các
h́nh thức tín ngưỡng tôn giáo nhỏ lớn vào cùng một
nhóm với nhau. Trái lại, sự phân chia nầy có tính cách
rất tổng quát, mang ư nghĩa rằng lịch sử
nhân loại là một cuộc tuần huờn hết thịnh
đến suy, suy rồi lại thịnh. Cứ mỗi thời
kỳ suy đồi, các Đạo giáo như những cố
gắng làm phục sinh tinh thần cao thượng của
con người hướng về nguồn gốc linh
thiêng của ḿnh.
Tam
Kỳ phổ độ được đánh dấu bằng
sự xuất hiện của Đạo Cao Đài khoảng
đầu thế kỷ 20, nhưng triết lư tổng hợp
nầy đă xuất hiện từ trước và nhiều
nơi khác, như ở Đạo Bahai từ năm1863,
phong trào nghiên cứu tôn giáo đối chiếu tại các
quốc gia Âu Mỹ từ đầu thế kỷ 20 y
như lời xác định của Đức Chí Tôn.
"
Thầy chưa giáng cơ lập Đạo tại nước
Nam chớ chư Thần, Thánh, Tiên, Phật dùng huyền diệu
nầy mà truyền Đạo cùng vạn quốc." (TNHT.
TG.12-11-1926).
Như
vừa nói trên, chữ phổ độ có nghĩa bày ra
để cứu chúng sanh. Hai chữ phổ độ làm
chúng ta liên tưởng đến cả một sách lược
tuyên truyền, kỹ thuật quảng bá để cho một
ư thức hệ đi thẳng vào tim óc của dân gian, ngự
trị trong tư tưởng quần chúng để rồi
tư tưởng ấy điều khiển hành động
của từng cá nhân và tập thể. Đó là thái độ
vô cùng tích cực nhằm đoạt đến cái đích
tối hậu là độ rỗi nhơn sanh thoát cái hiện
tại bất toàn của họ. Thiết tưởng cần
dẫn chứng điều quan hệ căn bản trong
tư tưởng người đệ tử Cao Đài
liên quan đến sự có mặt của họ tại thế
gian nầy trước khi đi sâu vào nghĩa lư chữ
Độ.
Một
đoạn trong bài đầu tiên của quyển Thánh Ngôn
Hiệp Tuyển ( quyển thứ nh́ ) có ghi như sau :
"
Cơi trần là chi? Khách trần là ǵ?
Sao
gọi là khách?
Trần
là cơi khổ để đọa bậc Thánh, Tiên có lầm
lỗi, ấy là cảnh sầu để trả xong quả
hoặc về ngôi cũ, hoặc trả không xong quả phải
mất cả chơn linh là luân hồi, nên kẻ bị
đọa trần gọi là khách trần."
Vậy
th́ quê hương thật sự của con người
không phải chỉ ở địa cầu nầy, nơi
đây chỉ là quán trọ để khách lữ hành dừng
chân một thuở trên ḍng tấn hóa, một nơi để
các đẳng chơn linh đến học hỏi những
kinh nghiệm sống trong cuộc sống trần tục
bên trong thi thể của một phàm nhân. Vậy th́ cái
tư thế là của một người khách tạm ngụ
chớ không phải là một chủ nhân ông vĩnh viễn.
Vậy th́ quyền tư hữu của con người
đối với vật chất trên mặt địa cầu
nầy là vô nghĩa, v́ tính chất vô thường của
những của cải vật chất ấy. Mọi giá trị
của cuộc sống được xây dựng trên sự
trải dài của cái trường cửu mà trường cửu
lại chính là cái tổng hợp của nhiều giai đoạn.
Nhầm lẫn giá trị của trường cửu với
những giá trị đoản kỳ của các giai đoạn
là xuyên tạc học thuyết Cao Đài... Chẳng hạn,
lập luận bảo rằng cuộc đời của một
người nào đó có nhiều đau khổ, vậy cứ
đem giết phức y đi là xong chuyện. Đó
cũng là một cách giải quyết vấn đề
nhưng nó được xây dựng trên biện chứng,
phản lại tinh thần trường cửu là sự sống
của một cá nhân được tiếp nối qua nhiều
thế hệ luân hồi hay ít ra sau khi chết cái phần
linh diệu nơi một con người vẫn c̣n tồn
tại và hoạt động. Sự độ rỗi
cũng phải được xây dựng trên một lập
trường như vậy, người sẽ phải vận
dụng tất cả mọi khả năng để làm
cho người tiến hóa đạt đến chân, thiện,
mỹ trên sự trải dài của đời sống
vĩnh cửu. Cái nh́n ấy khác với cái nh́n của
người cho rằng hạnh phúc chỉ có trên đời
nầy ngay trong đời sống hiện tại, và chỉ
có trong kiếp sống của xác thân, có khuynh hướng
qui tất cả mọi giá trị của cuộc sống
vào mấy mươi năm xuất hiện trên mặt
đất. Trường cửu sẽ trở thành ảo
tưởng nếu nó không được xây dựng trên
giai đoạn và giai đoạn sẽ có tánh cách cực
đoan nếu nó không được xây dựng trên trường
cửu nên mối tương quan mật thiết giữa
hai ư thức về hữu hạn và tuyệt đối là
thế quân b́nh trong sự quyết định cách thức
hành động khi phổ độ chúng sanh. Nhà đạo
giáo nếu không nắm được mối tương
quan nầy hay là độ tiết chế lẫn nhau
thường sẽ phải cuốn theo chiều gió một
cách thảm thương và thay v́ giữ được vị
trí của một trọng tài làm quân b́nh đời sống
nhơn sanh lại lấy sức mạnh của khối
tín ngưỡng làm gia tốc những sự va chạm lẫn
nhau giữa các khuynh hướng đối nghịch trong
xă hội. Tinh thần hay là tư tưởng tuy chẳng
có sức mạnh nào cụ thể như súng đạn
nhưng khả năng hoán cải cuộc đời không
phải là ít, v́ vậy những cuộc xô xát ngày nay tuy mang
cái vỏ cơ khí rầm rộ bên ngoài nhưng kỳ thật
là những cuộc xung đột tư tưởng phát
sinh từ các triết thuyết của tiền nhân. Muốn
độ rỗi nhơn sanh phải nhắm vào cái gốc
phát sinh những mối bất ḥa trong xă hội nên phải
giải quyết vấn đề tư tưởng
như là căn bản của mọi giải pháp. Tư
tưởng sẽ chẳng có giá trị ǵ nếu nó không biểu
lộ ra ngoài một cách cụ thể bằng hành động.
Độ rỗi v́ vậy mang hai ư nghĩa :
Thứ
nhứt : Hoán cải tư tưởng.
Thứ
hai : Ảnh hưởng đến hành động.
Tư
tưởng xây dựng trên ư thức đời sống
trường cửu, hành động bị trói buộc vào
hoàn cảnh và giai đoạn. Nếu hai lănh vực nầy
hoàn toàn tách rời nhau, nghĩa là nhơn sanh vẫn ư thức
được giá trị của con đường thiêng
liêng hằng sống nhưng vẫn hành động theo thế
tục, hoàn toàn trái ngược với tư tưởng
trên đây th́ kẻ có trách nhiệm trong Tam Kỳ đă
không tṛn câu phổ độ.
Phổ
độ là bày ra, hẳn nhiên phải bày ra cái ǵ hữu
h́nh, hữu tướng, cái lớp vỏ, cái áo ngoài tức
là cái giả vậy. Kết quả cuộc phổ độ
lại là vấn đề của thế giới nội
tâm, nên người đi làm công việc truyền giáo mà
không độ được chính ḿnh th́ chỉ nắm
được cái vỏ chớ chưa hề biết
được cái ruột. Nói rộng ra những ǵ hiện
có tại thế gian nầy thấy được bằng
nhục nhăn, nghe được bằng nhục nhĩ liên
quan đến sách lược truyền bá giáo lư chỉ nằm
trong phạm vi giả tạm, nó có tánh cách tùy thuộc vào
môi trường và giai đoạn. Người phải xây
dựng được đời sống trường cửu
cho nhơn sanh th́ mới đạt được kết
quả sau cùng của việc phổ độ. Nếu
như Tam Kỳ chỉ làm được việc truyền
bá giáo lư mà không tạo được đời sống
vĩnh cửu cho chúng sanh th́ vấn đề đặt
ra là giải quyết cuộc đời chưa đi đến
đích.
Giờ
xin sang qua điểm thứ hai là quan niệm về Tam giáo
và Ngũ chi trong ư thức hệ Cao Đài. Khuynh hướng
tổng hợp nếu chỉ thể hiện trong sự
liên kết giữa ba mối Đạo lớn là Nho, Thích,
Đạo th́ chỉ có giá trị ở Đông
Phương mà thôi. Đó là sự lưạ chọn một
h́nh thức nói lên ư nghĩa đồng nguyên tôn giáo dễ
hiểu nhất đối với quần chúng Đông
phương và sẽ trở nên khó hiểu đối với
người Âu, Mỹ v́ tư tưởng các Đạo
giáo nầy có phần xa lạ trong đời sống
thường nhựt của họ. Khi bàn đến danh
sách các v́ Giáo chủ được nhắc tới nhiều
nhứt trong các kỳ phổ độ, tôi đă nghĩ rằng
cần có nhiều chấm bỏ lửng đàng sau bảng
liệt kê ấy, những dấu chấm ấy là điều
muốn nói trong tư tưởng, c̣n các tên đă kể ra
là cái hữu hạn của ngôn ngữ trong khả năng
diễn tả. Mặc dù nêu lên danh hiệu Tam giáo tức là
ba h́nh thức tôn giáo đồng nguyên th́ sự liệt kê
danh tánh ba vị Giáo chủ là đủ, nhưng ở
đàng trước danh hiệu đó lại có chữ
Đại trong tiếng Đại Đạo nên cần hiểu
ngôn từ Tam giáo qui nguyên như là một cách diễn tả
tư tưởng vạn giáo qui nguyên. Nói cách khác khi nh́n vào
Thánh Tượng của chư vị Lăo Tử, Thích Ca, Khổng
Tử xếp ngang hàng nhau trên bàn thờ, biểu tượng
ấy muốn nói rằng tất cả các h́nh thức tôn
giáo trên hoàn cầu đều có giá trị tương
đương với nhau là độ rỗi chúng sanh bằng
một sách lược phổ truyền nào đó thích hợp
với từng trường hợp. Những người
quen nh́n sự việc trên đời với con mắt nhị
nguyên luôn luôn so sánh, t́m bới những điều dị biệt
để xếp loại, phân nhóm chia cách người với
người sẽ lấy làm thắc mắc tại sao
Đạo Cao Đài lại ngang nhiên nh́n nhận rằng tất
cả mọi h́nh thức độ rỗi nhơn sanh của
các v́ Giáo chủ hay những người làm cùng công việc
ấy mà không xưng danh Giáo chủ đều có giá trị
tương đương với nhau. Chúng ta há chẳng biết
rằng có những tôn giáo có thế lực mạnh hơn
các tôn giáo khác có nhiều tín đồ hơn các tôn giáo khác
hay sao? Và do đó tại thế gian con người không ngần
ngại phê phán rằng tôn giáo nầy quan trọng hơn tôn
giáo nọ hay sao? Chúng ta há chẳng biết rằng có rất
nhiều người đi vào trong tôn giáo và sống một
cách thực t́nh rằng chỉ có họ là chánh đạo
c̣n những ǵ khác họ đều là mê tín dị đoan
hay sao? Nếu chúng ta trở lại lời dạy:
"
Các con là Thầy, Thầy là các con "
"
Các con là chư Phật, chư Phật là các con".
Th́
sự so sánh hơn thua kia chẳng c̣n ư nghĩa ǵ hết v́
chẳng có sự cách biệt nào nữa giữa ta và Jésus
Christ hay Mohamed, giữa ta và Thích Ca, Khổng Tử hay Lăo Tử.
Tất cả những con người ấy chỉ là sự
thay h́nh đổi dạng của một nguồn sống
mênh mông chảy dài trên ḍng thời gian mà mỗi người
đều có phận sự phải hoàn thành là thể hiện
sự sống ấy một cách đầy đủ nhất
trong những môi trường mà ḿnh đang có mặt. Tính
cách trường cửu t́m thấy trong ư nghĩa tất cả
các giáo thuyết đều có nguồn gốc từ Thượng
Đế, đều có cùng sứ mạng như nhau là phổ
độ trong ba kỳ xuất hiện từ trước
đến giờ. Tính cách đoản kỳ trói buộc
vào trong giai đoạn và hoàn cảnh là sách lược phổ
truyền của tất cả giáo thuyết biến thiên
theo thời gian và không gian. Một lần nữa khuynh
hướng bao gồm, dung hợp trong ư thức hệ Cao
Đài lại mở ra theo chiều dọc trên biểu
tượng thờ phượng khi chúng ta quan sát từ
Thiên Nhăn trở đi thấy một sự sắp bày
như sau:
1/-
Thiên nhăn.
2/-
Ảnh Đức Phật Thích Ca.
3/-
Ảnh Đức Lư Thái Bạch.
4/-
Ảnh Đức Chúa Jesus Christ.
5/-
Ảnh Đức Khương Thái Công.
6/-
Bảy Ngai dành cho bảy vị chức sắc lớn nhứt
bên Cửu Trùng Đài trong Hội Thánh Cao Đài.
Tách
rời Thiên Nhăn ra ngoài như một biểu tượng của
cái lư duy nhứt hay là lẽ tuyệt đối không so sánh
vào đâu được chúng ta thấy c̣n lại năm biểu
tượng: Phật,Tiên, Thánh,Thần, Nhơn xếp hàng nối
đuôi nhau đi về lư duy nhứt tượng trưng bằng
Thiên Nhăn. Nơi đây chúng ta thấy những sách lược
hành động xuất hiện trên khắp hoàn cầu rải
rác theo khắp ḍng thời gian mà mỗi ảnh hay bài vị
trên bàn thờ tượng trưng cho một khuynh hướng.
Năm lănh vực hoạt động gọi là Ngũ chi
Đại Đạo kể từ dưới lên trên là:
1/-
Nhơn Đạo.
2/-
Thần Đạo.
3/-
Thánh Đạo.
4/-
Tiên Đạo.
5/-
Phật Đạo.
Chữ
Đạo trong Ngũ chi nầy nghĩa lư thiên về con
đường, cách hành động hơn là h́nh thức
phô diễn của một tôn giáo. V́ vậy ở Đông
phương chữ nhơn đạo đồng nghĩa
với đường lối giải quyết các vấn
đề nhơn sinh của Khổng Tử, Mạnh Tử...Ở
phương Tây là lối giải quyết của Socrate, Esope,
Platon....Biểu tượng của Nhơn Đạo là bảy
cái ngai đặt ở phía dưới chót bàn thờ theo
chiều dọc từ trên Thiên Nhăn nh́n xuống, trong khi ảnh
tượng của Đức Khổng Phu Tử lại xếp
ở hàng ngang tượng trưng cho một tôn giáo. Chiều
ngang tượng trưng cho những h́nh thức tổ chức
tôn giáo có giá trị tương đồng trong sứ mạng,
kéo dài ra đến vô tận trong ư nghĩa và giới hạn
trong số ba tôn giáo lớn ở Đông phương trong
cách sắp bày để nói lên ư nghĩa đó. Như vậy
chúng ta có thể tưởng tượng rằng bên cạnh
ảnh tượng của các v́ Giáo chủ: Phật Thích
Ca, Lăo Tử, Khổng Tử c̣n có những v́ Giáo chủ
khác nữa cũng sắp ngang hàng như vậy và mỗi vị
nầy sẽ phải nh́n thẳng vào thế gian mà giải
quyết tất cả những vấn đề sau đây
cùng một lúc:
1/-
Đời sống cá nhân và gia đ́nh trong xă hội,
2/-
Đời sống Quốc gia trong cộng đồng Quốc
tế.
3/-
Sự thánh thiện hóa loài người.
4/-
Con người và những hoạt động trong cơi
hư linh.
5/-
Sự giác ngộ toàn thể chúng sanh.
Không ít th́ nhiều
những giáo thuyết đều phải đương
đầu với những vấn đề nêu trên và có một
giải pháp rơ rệt. Có thể một giải pháp chỉ
tập trung nhân lực vào một địa hạt nào
đó thôi, và bởi sự liên hệ mật thiết giữa
các địa hạt, bằng cách tập trung ấy nó
đă giải quyết toàn bộ vấn đề gồm
năm lănh vực. Chẳng hạn giải pháp của Khổng
Tử đặt trên căn bản ḷng nhơn và khi con
người phát triển đến tột đỉnh ḷng
nhơn th́ người đă đạt đến mức
có nghĩa, lễ, trí, tín, sẽ biết người biết
ta, biết quỉ Thần, biết Trời đất. Sự tu thân cho trở thành một
người hiền là chuyện của đời sống
cá nhân, nhưng cá nhân là một phần tử trong cộng
đồng quốc gia cá nhân cũng là một phần tử
trong xă hội bị chính trị chi phối nên sự tu thân
nh́n dưới góc cạnh khác lại là một cách giải
quyết vấn đề cải thiện đời sống
cộng đồng quốc gia. Cá nhân cũng là một phần
tử trong xă hội loài người nên nh́n dưới một
góc cạnh khác nữa, sự tu thân của cá nhân cũng là
một cách giải quyết vấn đề thánh thiện
hóa loài người. Cá
nhân cũng mang nơi ḿnh một Thiên mệnh nên tu thân
cũng là cách giải quyết vấn đề đời
sống con người trong mối tương quan giữa
thế giới hữu h́nh và vô h́nh. Với cái nh́n bao la
hơn nữa chúng ta sẽ thấy rằng cá nhân con người
là một sanh linh như biết bao sanh linh khác giống
đang ở lẫn lộn cùng ḿnh cho nên chuyện tu thân
cũng là cách giải quyết vấn đề thức tỉnh
toàn cả vạn linh. Ḷng nhân không chỉ giới hạn
trong mối tương quan giữa ngưới và người,
nó c̣n mở rộng đến các loài sanh vật khác. Chúng
ta há chẳng từng nghe lời kết án những kẻ bạc
đăi, hành hạ thú vật là hạng người vô nhân
hay sao?
SƠ
ĐỒ AN VỊ THÁNH TƯỢNG Thiên nhăn, Tam giáo, Tam trấn,
Ngũ chi
Trong Pháp Chánh Truyền chú giải đoạn nói về quyền
hành của Nữ Đầu Sư Đức Chí Tôn có giảng
về cách an vị Ngũ Chi như sau
"
Ṭa Thánh day mặt ngay hướng Tây tức là chánh cung
Đoài, ấy là cung Đạo c̣n bên tay trái Thầy là cung
Càn, bên tay mặt Thầy là cung Khôn đáng lẽ Thầy phải
để Bảy Cái Ngai của phái nam bên tay trái Thầy, tức
bên cung càn mới phải, song chúng nó v́ thế Nhơn Đạo
cho đủ Ngũ Chi cho nên Thầy buộc phải để
vào Cung Đạo là cung Đoài cho đủ số."
Tóm
lại, hoạt động của một cá nhân con người
có ảnh hưởng đến tập thể vạn
linh, và đời sống của vạn linh chi phối
đời sống cá nhân, mà đời sống vạn linh
là một phần của đời sống chí linh hay nói
cách khác cái sống của vạn linh là cách thể hiện
cái sống của chí linh trong ṿng sắc giới, cho nên Khổng
Giáo khởi đầu
giải pháp của ḿnh bằng sự tu thân như là dùng cái
ch́a khóa mở toan ṿng dây xích gồm nhiều mắc nối
với nhau.
Có
thể bằng cách tập trung hoạt động vào một
trong năm lănh vực vừa nêu trên, các v́ Giáo chủ đă
thật sự giải quyết toàn bộ vấn đề
nhân sinh do tính cách ảnh hưởng dây chuyền giữa
các hoạt động của đời sống vạn
linh. Đường lối hoạt động của các
v́ Giáo chủ v́ vậy được xây dựng trên cái
trường cửu là cuộc sống của con người
bất diệt, nhưng lại biến thiên với thời
gian và không gian. Vậy th́ Thần, Thánh, Tiên. Phật là cái
danh hiệu của người đă thành công theo đường
lối tu hành do các v́ Giáo chủ bày ra. Nói khác đi, bởi
hành động như vậy nên mới có tên như thế.
Chẳng hạn người vẫn xưng tụng Đức
Khổng là Thánh trong danh hiệu Khổng Thánh Tiên Sư th́
Đức Khổng lại dạy về Nhơn đạo
là cái lối làm người phải ra sao, phải hành động
như thế nào khi làm vua, làm quan, làm dân cùng với những
đức tính tốt: Nhơn, nghĩa,lễ, trí, tín,
công,dung, ngôn, hạnh....kẻ chấp nhận theo học
thuyết của Đức Khổng và thành công trong cuộc
sống theo lời dạy nầy có nghĩa là kẻ đă
tṛn câu nhơn đạo. Ngũ chi phục nhứt là
năm lối giải quyết của tất cả các v́
Giáo chủ xưa nay đều hội ngộ với nhau
trong giáo thuyết của kỳ ba phổ độ là giáo
thuyết Cao Đài. Tất cả giải pháp ấy đều
nhằm hướng dẫn con người sống cho phù hợp
với cái sống của Trời đất đang diễn
biến không ngừng. Sự trở về nguồn hay hợp
cùng đại ngă hay là đắc nhứt, được
cứu rỗi hay là được trở về cùng Chúa,
đạt đến Chơn Như cũng chỉ là những
danh từ diễn tả khác nhau ư nghĩa đặt ḿnh
vào trong cái sống của Tạo Hóa. Nhận định
như vậy mới tránh khỏi sự nhầm lẫn rằng
học thuyết Cao Đài có tính cách độc tôn không thừa
nhận các giáo thuyết khác. Tóm lại, xin phân biệt khác
nhau về ư nghĩa giữaTam giáo và Ngũ chi như sau:
-
Nhơn đạo: là lối sống theo thuyết của
Khổng Tử, Socrate, Platon, Esope....
-
Thần đạo: là lối sống theo Khương Thái
Công, những nhân vật mô tả trong Hy lạp Phong thần,
Ai Cập Phong thần.
-
Thánh đạo: là lối sống theo Jesus Christ, Mohamed.
-
Tiên đạo: là lối sống theo Lăo Tử, Dương
Châu, Mặc Địch, những nhân vật gọi là bàng
môn, Thầy phù, bóng chàng, đồng cốt...
-
Phật đạo: là lối sống theo Thích Ca Mâu Ni,
Pythagore.
Đó
không phải là năm tôn giáo mang danh hiệu "Tôn giáo
Nhơn" " Tôn giáo Thần" " Tôn giáo Thánh"
"Tôn giáo Tiên" " Tôn giáo Phật" giống như
tôn giáo Cao Đài, tôn giáo Ḥa Hảo, tôn giáo Bahai..v..v.. mà là
năm lối giải quyết vấn đề nhân sinh của
nhiều tôn giáo. Như vậy chữ Phật giáo trong Tam giáo
( Nho, Thích, Đạo) khác với Phật đạo trong
Ngũ chi ( Nhơn đạo, Thần đạo, Thánh
đạo, Tiên đạo, Phật đạo ) cũng giống
như chiếc thuyền Bát Nhă khác với ư nghĩa một
Bát Nhă thuyền. "Thuyền Bát Nhă" là một chiếc
thuyền bằng cây chạm trổ h́nh rồng dùng để
chở quan tài người chết đi chôn, c̣n Bát Nhă thuyền
lại chỉ mối Đạo dùng để cứu vớt
chúng sanh ra khỏi bể khổ đưa họ về bỉ
ngạn. Một đàng là cái h́nh tướng, một
đàng là cái nội dung. Vậy th́ nói Tam giáo qui nguyên là ư muốn
tổng hợp tất cả h́nh thức tôn giáo làm thành một
h́nh thức duy nhứt, Ngũ chi phục nhứt là muốn
thống hợp tất cả nội dung các giáo thuyết
làm thành một nội dung duy nhứt chớ chẳng chi rằng
lạ.
Xin
trích dẫn một đoạn Thánh giáo trong quyển Thánh
Ngôn Hiệp Tuyển của đạo Cao Đài :
" Vốn từ trước Thầy
đă lập ra Ngũ chi Đại Đạo là Nhơn
đạo, Thần đạo, Thánh đạo, Tiên đạo,
Phật đạo. Tùy theo phong hóa của nhơn loại mà
gầy thành chánh giáo, là v́ khi trước Càn vô đắc
khán, khôn vô đắc duyệt, th́ nhơn loại duy có hành
đạo nội tư phương ḿnh mà thôi. C̣n nay th́
nhơn loại đă hiệp đồng Càn khôn dĩ tận
thức th́ lại bị phần nhiều Đạo ấy
mà nhơn loại nghịch lẫn nhau nên Thầy mới nhứt
định qui nguyên phục nhứt".
Xem
thế, th́ triết lư Cao Đài có một điểm nổi
bật đặc sắc là tính chất thống hợp và
thái độ ḥa huỡn. Bởi sứ mạng làm nơi
trung gian cho tư tưởng nhơn loại hiệp đồng
nó phải mở rộng cửa đón nhận mọi luồng
tư tưởng, nghiên cứu trên căn bản hữu thần
nghĩa là có một Thượng Đế luôn luôn ở
trong tâm trí làm hậu thuẫn để cho sách lược
phổ truyền được thích ứng với từng
thời đại. Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc
Chưởng quản cơ quan Hiệp Thiên Đài hay
chơn thần của tôn giáo Cao Đài, cơ quan đầu
năo hữu h́nh phát sinh ra tư tưởng Cao Đài qua h́nh
thức cơ bút, đă minh xác :
" Đạo Cao Đài là một tôn
giáo do Lương tâm vi bổn, lấy cả triết lư
toàn cầu đặng làm căn bản hầu làm trung gian
cho các tư tưởng hiệp đồng đặng d́u
dắt nhơn sanh hồi thiện."
Chúng
ta lại hiểu rằng tư tưởng vốn vô cùng
ch́u theo thời thế đặng nâng đỡ trí thức
nhơn sanh tạo thời cải thế, th́ nay nhơn loại
đă hiệp đồng, càn khôn dĩ tận thức nên
triết lư ấy không cho phép nó tự đóng khung h́nh tư
tưởng trên ḍng thời gian, bởi tự bản chất
nó không có sự cách biệt nào với kẻ khác như là một
đơn vị đối đầu cùng những
đơn vị. Từ chối thái độ cởi mở
như vậy là chỉ có "sở" mà không có "dụng
". Có "sở" là v́ đang nằm trong một học
thuyết tự nó là "đại" lại không dùng
tính chất ấy làm cho nó lớn ra cả về phẩm lẫn
lượng nên gọi là thiếu "dụng ". Nói cách
khác chẳng phải v́ cứ có người nhập môn làm
tín đồ, chấp nhận tín điều th́ tức khắc
có được một Đại Đạo, mà trái lại
từ trong lănh vực tư tưởng của người
theo thể hiện ra cho đến bên ngoài cử chỉ,
hành động, lời nói, nhứt nhứt chẳng c̣n dấu
vết nào của sự phân cách, cũng không c̣n thấy ḿnh
lớn hơn, vắng bặt hết tất cả những
thắc mắc phát sinh tự đối tính của thế
giới nhị nguyên mới gọi là Đại Đạo.
Đó là trạng thái tinh thần và phương cách hành
động của những bậc chơn tu đắùc
đạo dù trước kia họ đi theo h́nh thức
nào cũng vậy.
Tổng
hợp là điều trong nội tâm, ḥa huỡn là cách biểu
hiện bên ngoài, chúng ta đừng nhầm lẫn nội
tâm với biểu hiện. Biểu hiện nào cũng thiếu
sót trong khi nội tâm lại chứa đầy không thế
nào diễn tả hết được. Biết được
khuyết điểm ấy của hiện tượng giới
nên Thần học Cao Đài vừa duy lư lại vừa duy
linh, sách lược phổ độ của Tam kỳ vừa
dựa trên phân tích và luận lư lại vừa dựa trên sự
truyền cảm tinh thần, nói tóm tắt là truyền thần.
Đặc tính nầy trong Thần học làm sáng tỏ
hơn tính chất dung hợp và thái độ ḥa huỡn của
học thuyết Cao Đài khiến cho những ai thường
phê phán qua những nhận xét về sự biểu hiện
khiếm khuyết của thái độ, của hành động
nơi người tín đồ phải đặt lại
vấn đề triết lư của học thuyết Tam kỳ.
Qui nguyên Tam giáo, phục nhứt Ngũ chi không phải là sự
kết nạp ô hợp, trong đó những điểm dị
biệt được nối liền nhau bằng những
cái móc thô kệch g̣ bó, không phải là một sự kết
nạp trong đó có những dị biệt là những điều
căn bản đáng được bàn căi và phải được
đưa lên hàng đầu của vấn đề. Dị
biệt là những biểu hiện bên ngoài với thời
gian và không gian của sự đồng nhất bên trong. Nói
rơ hơn chủ trương qui nguyên Tam giáo, phục nhứt
Ngũ chi làm cho Đạo Cao Đài trở thành một tôn
giáo chớ không phải một hiệp hội của nhiều
tôn giáo. Trong tôn giáo ấy người theo sẽ thấy rằng
chữ Nhơn đạo không c̣n là cái ǵ cách biệt với
Thiên Đạo. Thiên đạo là sự trăi dài trên trường
cửu, nhơn đạo là sự dự phần vào cái vô
tận ấy. Đại Đạo là nội dung mà Ngũ
chi là cách biểu hiện trong ṿng sắc giới nên Đại
Đạo hay Ngũ chi vẫn là một tuy rằng học
thuyết ấy có đặt thành hai danh từ như vậy.
Kiểm
duyệt Kinh Sách Ngày 22 tháng 02 Giáp Dần. - ( DL. 15-03-1974 )
TÀI
LIỆU LƯU HÀNH NỘI BỘ
[FOR
INTERNAL CIRCULATION ONLY]
Bản dịch anh ngữ chưa hoàn chỉnh, vẫn
là bản thảo, chờ bổ khuyết chỉnh sửa.
Khi hoàn thành, bản quyền sẽ dâng lên cho Hội Thánh.
Kỷ niệm Mùa Xuân Di Lặc
Năm Ất
Mùi (2015)
Khai Tâm Quách
Minh Chương
