PHẦN THỨ TƯ
PHƯƠNG CHÂM XUẤT THẾ
Phương châm xuất thế chẳng phải trốn tránh xã hội loài người mà thật kiến tạo một cuộc sống tinh thần giải thoát ngoài vòng tục lụy, trần ai và chung qui cầu sự giải thoát linh hồn về cõi an nhàn tự tại. Nói tóm tắt là thân thể cũng sống với người và vật trong cõi trần hoàn, nhưng tinh thần đặt ra ngoài vòng tục lụy. Cái yếu điểm của Pháp môn nầy là Minh tâm, Kiến tánh; hoặc nói rõ ra là hồi hướng về nội giới tâm linh, khám phá những cái gì che khuất tâm linh, cầu cho Phật tánh xuất hiện và thung dung, làm chủ đời sống vật chất của mình. Mà muốn sáng lòng, thấy tánh, chúng ta cần biết tâm tánh ra sao, nhiên hậu sẽ theo đó mà thực tiễn. Chúng tôi thể theo Vương Dương Minh phân tách như sau:
| TÂM |
 |
TÁNH |
| Ý |
| TRÍ |
| VẬT |
Hoặc nói rõ ra là điểm tánh Trời phú cho người là bản thể của Tâm. Vậy Tánh với Tâm, tuy hai danh từ, song vốn một thể. Trong kinh sách Tam giáo có khi người ta gọi Tánh, có lúc người ta nói Tâm. Nhưng chúng ta phải hiểu rằng Tâm với Tánh là một mà thôi. Cái thực thể ấy hàm xúc đủ mọi lẽ nhiệm mầu của Võ Trụ, nghĩa là nó vốn trọn lành, trọn sáng và biến hóa vô cùng. Nhưng khi người ta nhập thế cuộc, Tâm bị nhục thân lôi cuốn mà phải biến sanh nhiều trạng thái khác; cho nên Vương Dương Minh nói rằng: Tâm phát động, thì trạng thái ấy là Ý; Trí là bản thể của Ý. Ý ngưng chỗ nào thì chỗ ấy là Vật. Vậy, Tâm là cái thống danh gồm tất cả Tánh, Ý, Trí, và Vật. Bốn chương sau đây sẽ giảng giải chi tiết rộng ra.
- VẬT
- THẦN TRÍ
- TÂM Ý
- TÁNH KHÍ
Xem tiếp phần thứ tư: PHƯƠNG CHÂM XUẤT THẾ Vật